Aspartam, yıllardır gıdalarda kullanılan yapay bir tatlandırıcıdır. Aspartam beyaz renkli, kokusuz, düşük kalorili ve şekerden 200 kat daha tatlı bir tozdur. Dolayısıyla şeker ile elde edilen tatlılık, aspartam maddesinden daha az bir miktar kullanılarak elde edilebilir.
Aspartam çoğunlukla paketli gıdalarda, hazır yiyecek ve içeceklerde, bazı ilaçlarda (Avrupa’da izin verilmiştir.), diş macunlarında, kilo kontrol ürünlerinde ve sakız gibi birçok üründe kullanılmaktadır. Tüm gıda katkı maddelerinde olduğu gibi aspartamın varlığı ismiyle etikette veya etiket numarası (örneğin E951) ile belirtilmelidir.
Peki Ama Aspartam Sağlıklı mı?
2000’lerin sonlarında bir grup İtalyan araştırmacı tarafından yapılan çalışmalarda aspartamın bazı kanser türlerinin (özellikle kan kanseri, lösemi, ve lenfoma) riskini artırabileceği öne sürülmüş fakat insanlar üzerinde olan deneylerin kısıtlılığından kaynaklı kesin bir sonuca varılamamıştır. Amerika Birleşik Devletleri’nde FDA’nın belirlediği kabul edilebilir günlük alım miktarı (ADI), aspartam için vücut ağırlığının kilogramı başına günde 50 mg belirlerken JECFA (Gıda Katkı Maddeleri ve Kirleticiler Ortak Uzman Komitesi) ve EFSA (Avrupa Gıda Güvenliği Otoritesi) aspartamın günlük vücut ağırlığının kilogramı başına 40 mg olarak belirlemiştir.
Vücuda alınan fenilalenin diyet proteini ile birleştiğinde normal metabolizma sonucu olan tyrosine dönüşürken, aspartam alındığında fenilketona dönüşür. Oluşan bu fenilketon beyin için zararlı ayrıca kanser riskine sebep olmaktadır.
Diyelim ki bir diyabet hastası kola içiyor. Elbette ki şekersiz kola çeşitlerinden içmek ilk tercihi olacaktır. Fakat şekersiz kola bu kişiyi nasıl etkileyecek? Kişi şekersiz kolayı içtiğinde kanındaki şeker seviyesi yükselmeyecek, diyabet hastalığı için oldukça iyi gözüküyor. Ancak bilinçsiz bir tüketici ise şekersiz kolanın tadının diğer kolalarla çok benzer neredeyse aynı olmasının sebebini anlayamayacaktır. Hemen açıklayalım, diyet kolalarda şeker oranı gerçekten de sıfırken aspartam tatlandırıcısı oldukça fazladır. Kolaların tatlarının aynı olmasının sebebi aspartamın şeker yerine eklenmesidir. Diyabet hastası bu kişimiz bu hastalığını kötü etkilemeyecek bir şey yaptığını düşünürken aslında vücuduna bilmeden oldukça aspartam alacaktır. Bilinçsiz bir şekilde alınan aspartam, tavsiye edilen günlük miktarın üstüne çıkabilir ve kişide kanser riski oluşturabilmektedir.
Tüketicilerin Dikkatine!!
Aspartam hayatımızın her yerinde. Alınan paketli gıdalar, takviye besinler, ilaçlar, sakızlar hatta diş macunları. Sürekli kullandığımız bu gıdalar ve malzemeleri satın almadan önce içerik bilgilerini okumak ve aspartam oranını incelemek uzun vadede sağlığınız için oldukça yararlı olacaktır.
