Kur Oynaklığı Bahane!

TL’nin değerinde dün yaşanan rekor düşüş, ABD 10 yıllık faizlerindeki beklenmeyen artışla mı yoksa Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ekonomi üzerine yaptığı bir konuşmada söylediği sözler üzerine başlayan tartışmalarla mı ilgili. (¹)

Atatürk ve arkadaşları tarafından Cumhuriyetin kuruluşunda gerçekleştirilen devrimleri, 1980’li yıllarda ilk kez Dünya Bankası tarafından, küreselleşme yolunda ulus devletlerce çıkarılabilecek engelleri ortadan kaldırma amaçlı olarak piyasaya sürülen yapısal reformlara en iyi örnek olarak görüp, devrimlerin antiemperyalist özünü görmezden gelen Mahfi Eğilmez’e göre sorun, devletin en üst kademesinden gelen açıklamalar. (²)

Kurun son iki gündeki yükselişinde asıl olarak iç nedenler ve orada da devletin en üst kademesinden gelen açıklamalar etkili görünüyor” diyen Eğilmez, Kanal İstanbul yatırımında ısrar edilmesi, rezervler konusunda gerçeklerin görmezden gelinmesi gibi açıklamaların riskleri artırmaya devam ettiğini, riskler artmaya başladığında da TL’nin değer kaybettiğini söylemiş. Cumhurbaşkanı’nın söz konusu konuşmasında en öne çıkan Berat Albayrak konusunu ise kapalı olarak geçmeyi tercih etmiş.

Dün sadece bizde değil, ABD tahvil faizlerinde yaşanan “beklenmeyen” artış sonrasında, dolarının dünya genelinde değer kazandığı gerçeğini görmezden gelmiş. Bizde nispeten daha sert iniş çıkışlarla yaşanıyor olmasının nedeninin, ekonominin yabancının parasına muhtaç hale getirilmesine neden olan neoliberal küreselleşmeci yani yapısal reformcu politikalar olduğu gerçeğinden ise kendisi de aynı cephede yer aldığı için olsa gerek, beklenildiği gibi hiç bahsetmemiş. (³)

Amaç, bağımsız, ulusal ekonominin yeniden inşası ve bağımsızlık adına elde kalanların korunması değil, yapısal reformlar yoluyla ulusal ekonominin küresel finans güçlerine bağımlı hale getirilmesi olunca bu değerlendirmeye, çok da fazla şaşırmamak gerekiyor.

Eğilmez’in yazısında bence asıl enteresan olan şey -TL’nin son değer kaybı sonrasında ülkemizde ve an itibarıyla ülkemiz bankacılık sistemine ilişkin konuşma ve haber akışıyla hiç alakası olmayan bir biçimde, gelen bir soruya cevap verme gerekçesiyle-, yazının devamında söyledikleri.

Dünyanın hiçbir ülkesinde herkesin aynı anda Dolar alması halinde bunu karşılayacak bir mekanizma yoktur. Doları basan ABD’de bile bütün mevduat sahipleri bankalara gidip mevduatlarını aynı anda çekmeye kalksa sistem çöker. Bu tür hareketler genellikle büyük kriz dönemlerinde olur ve krizi içinden çıkılamayacak noktalara taşır. O zaman da devletler para çekilişine sınır koyar hatta yasaklarlar. Benzer bir durum Yunanistan ve Güney Kıbrıs’ta küresel kriz sonrasında yaşanmıştı. Paniğe kapılan insanlar bankadan paralarını çekmeye kalkışınca sistem tümüyle çökmenin eşiğine gelmiş ve bankalardan para çekilişine günlük sınırlamalar getirilmişti.” diyerek, esas olarak güvene yani herkesin aynı anda bankadaki parasını çekmeyeceği kabulüne göre oluşmuş olan ve günümüz bankacılık sisteminin temelini oluşturan bir konuyu, neden olabileceği ciddi komplikasyonları düşünmeksizin, son günlerin popüler konusu rezerv yani merkez bankasının, bu tür oynaklıklara karşı müdahale gücü tartışmasıyla ilişkilendirerek gündeme getiriyor olması.

AKP’nin ilk geldiği günlerde, Ergenekon, Balyoz, Odatv kumpas davaları günlerinde bizim gibilere çokça yakıştırıldığı gibi Paranoyak olarak nitelenme riskini, bir kez daha üstlenerek, söz konusu mesajı/yazıyı, ABD-Rusya, ABD-Çin karşıtlığı ekseninde tüm dünyada yaşanan ve Yeni ABD yönetimi ile Yeni ABD yönetimiyle ters düşme riskini alamayan AB tarafından köpürtülen -bizi de doğrudan etkileyen/etkileyecek- gerilimin/saflaşmanın, ülkemiz açısından hangi yıkıcı boyutlara ulaşabileceğini gösteren, bilinçli bir tercihle değil, bilinci kör eden tarafgirlikle açıklanabilecek bir örnek olarak yorumladığımı belirtip bitireyim.

Ahmet Müfit

Kaynaklar:

(¹)https://tr.euronews.com/2021/02/25/reuters-erdogan-berat-albayrak-n-politikalar-n-savununca-tl-nin-yukselisi-durdu

(²)https://www.mahfiegilmez.com/2021/02/dolar-kuru-yine-nicin-yukseldi.html#more

(³)https://www.bloomberg.com/markets/currencies

Bunları da sevebilirsiniz