Türk edebiyatına gerek psikolojik yapısı gerekse yaşama bakışıyla farklı, yeni bir kadın tipini kazandırmış olan Sevgi Soysal, 30 Eylül 1936’da İstanbul’da doğdu. 1952 yılında Ankara Kız Lisesi’ni, 1956 yılında da Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Klasik Filoloji Bölümü’nü bitirdi. 1960 yılında yazarlığa başlayan Sevgi Soysal’ın ilk yazı ve öyküleri Ataç, Dost ve Yelken adlı edebiyat dergilerinde yayımlandı.
1971’deki askerî müdahaleden sonra siyasal nedenlerle 8 ay tutuklu kalan Sevgi Soysal, son eşi Mümtaz Soysal’la Mamak Cezaevi’nde evlendi. Yenişehir’de Bir Öğle Vakti adlı romanını tutukluluğu sırasında yazan Soysal, 1972 yılında iki buçuk ay Adana’ya sürgün edildi. 1976’da Sevgi Soysal’a göğüs kanseri teşhisi kondu. Tedavi için gittiği Londra’da son romanı olan Hoş Geldin Ölüm üzerindeki çalışmalarını sürdüren yazar, ölümünden bir gün önce İstanbul’a getirildi ve 25 Kasım 1976’da yaşama gözlerini kapadı.
Çağdaş Türk edebiyatının en önemli yazarlarından olan Sevgi Soysal ve yapıtları hakkında birçok yazı yazılmış, yazarın söylemine çeşitli yorumlar getirilmiştir. Soysal’ın ölümü üzerinden 35 yıl geçmiş olmasına karşın hâlâ her yıl onun erken gelen ölümü ve kısa süren yaşamında ortaya koyduğu ürünlere ilişkin değerlendirmeler yapılmaktadır.
Sevgi Soysal üzerine yazılan yazılara ve yapılan eleştirilere genel olarak bakıldığında onun Türk edebiyatına getirdiği yeniliklerle farklı bir yere sahip olduğu göze çarpmaktadır. Soysal’ın Türk edebiyatının önemli yazarları arasında sayılmasının öncelikli nedeni, yazarın kısa yazarlık yaşamında kaydetmiş olduğu hızlı gelişimdir. Yaşar Kemal bu konuya ilişkin olarak şunları söylüyor:
«Sevgi Soysal hayranlık verici bir dille yazıyordu. Türkçesi zengin ve renkliydi. Romanlarında, hikâyelerinde getirdiği yenilik, epeyce yalın kalmış edebiyatımızda bir zenginlikti. Gittikçe de ustalaşıyor, ustalaştıkça insanın derinliğine varma çabası gelişiyordu. Onun hapishane anılarını daha yeni bitirdim. Şaşkınlık verici bir kitaptı. Bu yazılar belki de edebiyatımızın en içtenlikli yazılarıdır.”
Yazarın Tutkulu Perçem (1962), Tante Rosa (1968), Barış Adlı Çocuk (1976) adlı öykü kitapları, Yürümek (1970), Yenişehir’de Bir Öğle Vakti (1974), Şafak (1975), Hoş Geldin Ölüm (bitmemiş 1980) adlı romanları, Yıldırım Bölge Kadınlar Koğuşu (1976) adlı anı kitabı, makalelerinin toplandığı Bakmak (1977) adlı yapıtı vardır. Ayrıca Franz Kafka’dan yaptığı Mezar Bekçisi (1966), Miodrag Bulat[o]viç’ten yaptığı Godot Geldi (1969) ve Bertolt Brecht’ten yaptığı Beş Paralık Roman (1972) adlı çevirileri de yayımlanmıştır.
Kaynaklar:
Soysal, Sevgi. Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2001. 2 cilt. 2: 743-45.
Somuncuoğlu, Gamze, «Sevgi Soysal’ın Yapıtlarında Kadın Kimliği (Tutkulu Perçem, Tante Rosa, Yürümek), Bilkent Üniversitesi, Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2002.