Kişisel İlaçlanma

Doğanın bize sunduklarını, acılarımızı ve ağrılarımızı dindirmek için, kullanmayı öğrendiğimiz serüvenlerdi ilaçlar. Deneme yanılma ile genişlettiğimiz bilgi birikimimiz sayesinde birçok farklı tür ilaç üretmeyi başardık. Savaşlar ve doğal afetler bize ilaç stoklarına ihtiyacımız olduğunu gösterdi. Salgın hastalıklar ise hızlı ve seri üretim ihtiyacını açığa çıkardı. Bir savaş anında silah ne ise, salgın hastalıklar sırasında ilaç oydu. Sonrasında ise ilaçların insanlığın en temel ihtiyaçlarından birisi haline gelmesi uzun zaman almadı. Geçmişte ilaçlar, coğrafyamızda sıkça görülen, lokman hekimler tarafından sağlanıyordu. Günümüzde ise ilaçlar fabrikalar sayesinde topluca üretilerek eczanelerden paket halinde satın alınabiliyor veya özel durumlar gerektirirse belirtilen oranlarda hazırlanılabiliyor. Gündelik hayatımız içerisinde bu kadar alıştığımız bir akışta, “Peki bizleri gelecekte nasıl ilaçlar bekliyor?” sorusunu soralım kendimize. Yan etkisi olmayan ilaçlar mı? Daha ucuz ilaçlar mı? Yoksa hayallerimizde yaşayan her hastalığı iyileştiren bir ilaç mı? Bu soruları kendilerine sormuş ve cevap arayışına sahip birkaç bilim adamının çalışmaları geleceğe ışık tutacak nitelikte. Illinois Üniversitesi kimya profesörü Martin Burke, seri üretilmiş rastgele moleküller yerine otomasyon sistemlerine gözlerini çevirmiş durumda.(1) Robotları ve otomasyonu kullanarak daha hızlı ve daha ucuza ilaç üretmeyi planlayan Martin, hedefine ulaşabilmek için yürüttüğü çalışmalar sayesinde şimdiden, fareler üzerinde yapılan deneylerle kanıtlanan, eskisinden daha az yan etkiye sahip ilaçlar üretmeyi başardı bile. Prototip olarak üretilmiş cihazlar ile anestetik, antihistamin, endişe giderici ve antidepresanlar üretilebilmiş durumda.(2) Ayrıca yeni otomasyon şampiyonları, geçmişten aldıkları derslerle, bunları gerçekleştirirken teknolojinin her hastalığı iyileştiren bir ilaç değil, kullanışlı bir araç olduğunu belirtiyor. WuXi AppTec şirketinin medikal kimya yönetici müdürü Amy Ripka ise Burke’nin methodunun kısıtlarından bahsediyor ve teknolojinin bütün sorunları çözmeyeceğini dile getiriyor. Günümüzde gelişmeleri incelediğimizde açıkça görünen şey, robotiğin ve otomasyonun kimyasal biyoloji alanına girişinin ilaç sektörünü yeni bir döneme sokacağı. Gerekli kimyasallar sağlandığında istenilen ilaçları üreten prototiplerin gelecekte birçok tartışma başlatacağı şimdiden aşikâr. Örneğin üç boyutlu yazıcılardan silah yazdırılabilmesi gibi prototiplerden uyuşturucu maddeler üretilip üretilemeyeceği ve bu cihazların kontrolü büyük soru işaretleri. Fakat su götürmez bir gerçek var ki, kişisel ilaçlanmaya doğru büyük bir adım atıldı. Kaynaklar 1- https://www.sciencenews.org/article/automated-chemistry-could-build-better-drugs-fast-and-cheap 2- https://www.sciencenews.org/article/machine-makes-drugs-demand?mode=topic&context=96&tgt=nr