24 Mayıs 2017
Press TV-İran
Ruhani ve Erdoğan Türkiye-İran ilişkilerinde yeni bir dönem arayışında
İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan, her iki ülkenin de ikili ilişkileri özellikle de ekonomik alanda, desteklemeye hazır olduklarını dile getirdi.
Çarşamba günü yapılan bir telefon görüşmesinde, iki cumhurbaşkanı, İran ve Türkiye’nin, ikili ilişkilerde yeni bir sayfa açmaya ve ekonomik ilişkileri geliştirmeye hevesli olduğunu söyledi.
Ruhani, Erdoğan’a, “Geçen dört yılda, İran-Türkiye ilişkilerini geliştirmek ve derinleştirmek için büyük adımlar atıldı. Ancak, yıllık ticaret hacminin 30 milyar dolara ulaşacağı bir sıçrama yaşanması gerekiyor.” dedi.
İran cumhurbaşkanı ayrıca, bankacılık sektöründe de, iki komşu ülkenin işbirliğinin geliştirilmesi çağrısında bulundu.
Ruhani aynı zamanda, Suriye’de savaşan taraflar arasında sürdürülen Astana görüşmelerinin desteklenmesi de dahil olmak üzere, bölgesel gelişmeler konusunda, İran, Türkiye ve Rusya arasındaki etkileşimin arttırılması ihtiyacının da altını çizdi.
Erdoğan da, yeniden seçilmesini nedeniyle Ruhani’yi bir kez daha tebrik etti ve Türkiye’nin, İran ile bağlarını her sektörde geliştirmek konusundaki istediğini dile getirdi.
Ruhani, İran’ın, 19 Mayıs’ta yapılan 12. cumhurbaşkanlığı seçiminde, oyların yüzde elli yedisini alarak, yeniden cumhurbaşkanı seçildi.
Erdoğan ayrıca, Türkiye’nin İran’la ticaret hacmini yıllık 30 milyon dolara çıkarmak konusunda kararlı olduğunu, bunun için Ankara’nın Tahran’la işbirliği önünde hiçbir engel görmediğini de belirtti. Aynı zamanda, Ankara, Moskova ve Tahran’ın, Suriye krizine siyasal bir çözüm getirmeyi hedefleyen Astana görüşmelerini hızlandırmak konusundaki işbirliğinin de altını çizdi.
Mart 2011’den bu yana Suriye, savaşın pençesinde ve bu durumdan bazı Batı devletlerini ve onların bölgedeki müttefiklerini suçlu tutuyor.
Bu konuda, İsviçre’nin Cenevre’de kentinde ve Kazakistan’ın başkenti Astana’da birçok görüşme yapıldı. İran, Rusya ve Türkiye tarafından düzenlenen Astana görüşmeleri, ülkedeki çatışmaları önemli ölçüde azalttı. İran ve Rusya, Suriye hükümetinin müttefiki iken; Türkiye, muhalefetin yanında duruyor.
4 Mayıs 2017
Türkiye, İran ve Rusya Suriye’de çatışmasızlık bölgeleri oluşturulması konusunda memorandum imzaladı
Astana’daki garantör devletler, Salı günü, Rusya’nın çatışmasızlık bölgeleri oluşturulması konusundaki memorandumunu imzaladı.
İmza, Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen dördüncü toplantının genel kurulunda, Suriye Arap Cumhuriyeti adına Beşar el Caferi’nin başkanlığı ve diğer delegelerin katılımı ile imzalandı.
Genel Kurul’un başında, Kazak Dışişleri Bakanı Kairat Abdrahmanov, Astana sürecinin garantör devletleri İran, Rusya, Türkiye ve bu üç devletin delegasyonları adına, Suriye Arap Cumhuriyeti’nin egemenlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğüne bağlılıklarını dile getirdi. Suriye krizinde, askeri çözüme yer olmadığı ve sorunun, BM Güvenlik Konseyi kararlarına, özellikle de 2254 sayılı karara dayanarak siyasal süreçle çözülmesi gerektiğini vurguladı.
Bakan, garantör devletlerin, Suriye’deki gerginliğin hafifletilmesi, süregiden şiddetin durdurulması, insani durumun iyileştirilmesi, siyasal bir çözüme ulaşılması ve terörizmle etkin mücadele için uygun koşulların yaratılması amacıyla, bir memorandum hazırladığını ekledi.
Abdrahmanov garantör devletlerin, Suriye’deki tüm tarafların, güven inşa edici yaklaşımlar benimsemesini, siyasal çözüm ve kalıcı ateşkese katkı sunması gerektiğini ve garantör devletlerin temmuz ayının ortalarında üst düzey bir toplantı planladıklarını da ekledi. Ayrıca, Suriye’deki krizin yalnızca diyalogla çözüleceğini vurgulayarak, Astana’da imzalanan anlaşmanın, Suriye’deki gerilimi azaltmaya katkı koyacağını da belirtti.
Suriye’deki krizin, Birleşmiş Milletler ’in himayesinde sürdürülen görüşmelerle çözüleceğini söyleyen Kazak Bakan, bu nedenle Astana platformu ile Cenevre görüşmelerinin birbiriyle bağlantılı olduğunu ve garantör devletlerin süregiden görüşmelerden önemli kazanımların edinilmesinde yardımı olacağını ekledi.
Suriye delegasyonunun başkanı El Caferi, genel kurulun sonunda düzenlenen basın açıklamasında, İranlı ve Rus dostlarının, çatışmasızlık bölgesi kurulması konusundaki Rus memorandumunun ayrıntılarını Şam ile bir an önce konuşmalarını umduğunu söyledi. El Caferi, 4. Astana toplantısının, kazanımlar açısından önemli bir sıçrayış olduğunu ekledi ve Kazakistan, Rusya ve İran’a, Suriye’deki vahşeti durdurup, siyasal çözüme yardım edecek olan “bu büyük kazanım” konusundaki çabaları için teşekkür etti.
Astana’daki Rus delegasyonunun başkanı, Alexander Lavrentyev gazetecilere, Suriye’de çatışmasızlık bölgelerinin kurulması konusunda memorandum imzalanmasının, Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması ve siyasal çözüme ulaşılması için kapı açtığını söyledi.
Lavrentyev, garantör devletlerin imzaladığı ateşkes anlaşmasıyla, diğer ülkelerden gözlemcilerin katılma olasılığı konusunda da uzlaşıldığını belirtti ve 6 Mayıs’ta memorandumda belirtilen 6 bölgede ateşkesin uygulanacağını söyledi.
BM Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura, çatışmasızlık bölgesi kurulması konusundaki memorandumu, doğru yönde atılmış bir adım olarak tanımladı.
Suriye delegasyonu, açılış oturumundan önce, Kazakistan Dışişleri Bakanı Kairat Abdrahmanov ile görüştü.
M. al Frieh/H.Said