Cumhuriyet’in ilânından daha bir yıl geçmeden Nisan 1934’te Muzika-yı Hümâyûn İstanbul’dan Ankara’ya aktarıldı ve adı Riyaset-i Cumhur Musiki Heyeti’ne dönüştürüldü. Bu orkestra üyelerinin bir kısmına, 1 Kasım 1924’te eğitim ve öğretime başlayan Musiki Muallim Mektebi’nde öğretmenlik görevi verildi.
Musiki Muallim Mektebi, Türkiye’nin ilk musiki öğretmeni yetiştiren okuludur. Kurulduğu yıllarda Türkiye’nin çoksesli musiki alanında yetişmiş sanatçı gereksinimini de karşılayan Musiki Muallim Mektebi, 1936’da Ankara Devlet Konservatuvarı’nın kurulmasıyla sanatçı yetiştirme işlevini bırakmış ve birincil amacına hizmet etmeye başlamıştır. Bu okul, 1938-1939 eğitim ve öğretim yılında 1938-1939 döneminde musiki öğretmeni yetiştirme işlevini Gazi Eğitim Enstitüsü içindeki Musiki Eğitimi Bölümü’ne bırakmıştır. Bu bölüm, günümüzde Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü’nde etkinliğini sürdürmektedir. Bu bölüm ile başta İstanbul ve İzmir olmak üzere diğer üniversitelerimizde bulunan musiki eğitimciliği bölümlerinin tümünün kökeni yukarıda da değindiğim gibi 1 Kasım 1924’te eğitim ve öğretime başlayan Musiki Muallim Mektebi’dir.
Musiki Mu’allim Mektebi – İstanbul
Vatan Matbaası – 1341 [1925]
Mûsikî Muallim Mektebi Talîmâtnâmesi (Sayfa: 3, ilk iki madde)
Madde – 1 Mûsikî Muallim Mektebi lise ve orta mektebler ile bil-umûm muallim mektebleri için mûsikî muallimi yetişdirmek maksadiyle tesîs olunmuşdur.
Madde – 2 Mûsıkî Muallim Mektebi idâre heyetini, bir müdîr, bir müdîr muâvini, bir dâhiliyye müdîrinden, talîm heyetini lüzûmu kadar sâbit ve mevkût muallimlerden ibâretdir. Müdîrin behemehâl Garb mûsıkîsine lâyıkıyla vâkıf olması ve bu vukûfu yüksek mûsıkî mekteb ve müesseselerden istihsâl eylediği şehâdetnâmeler ile isbât eylemesi şartdır.
Müdîr, resen maarif vekâleti tarafından, muâvin, dâhiliyye müdîri ve muallimler, müdîrin inhâsı üzerine maârif vekâleti tarafından tayîn veyâ azl olunurlar. […]
Günümüz Türkçesiyle:
Musiki Muallim Mektebi Yönetmeliği
Madde-1 Musiki Öğretmen Okulu lise ve ortaokullar ile bütün öğretmen okulları için musiki öğretmeni yetiştirmek amacıyla kurulmuştur.
Madde-2 Musiki Öğretmen Okulu yönetim kurulunu bir müdür, bir müdür yardımcısı, bir iç işleri müdürü; öğretim kurulunu gereği kadar kadrolu ve süreli öğretmenlerden oluşmaktadır. Müdürün kesinlikle Batı musikisine tam anlamıyla bilmesi ve bu bilgisini musiki yüksekokulu ve kurumlardan aldığı diplomalar ile kanıtlaması koşuldur.
Müdür, doğrudan doğruya Eğitim Bakanlığı tarafından, yardımcısı ve iç işleri müdürü ve öğretmenler, müdürün önerisi üzerine Eğitim Bakanlığı tarafından atanır veya görevine son verilir. […]
Türkiye Cumhûriyeti Resmî Gazete, 28 Teşrîn-i Sânî [Kasım] 1928, Çârşanba
Türkiye Cumhûriyeti Resmî Gazete, Sayı: 1052
28 Teşrîn-i Sânî [Kasım] Çârşanba [Çarşamba]
_____________
Sahîfe 6134 (Resmî Gazete) 28 Teşrîn-i Sânî 1928
Karârnâmeler
Karârnâme Numerosu: 7301
26 Temmuz [1]341 [1925] târih ve 2279 numerolu karârnâmeye zeyldir:
Ankara’da tesîs edilmiş olan Mûsikî Muallim Mektebi talîmâtnâmesinin onbirinci maddesinin merbut lâyîhada yazılı olduğu şekilde tadîl Ma’arif Vekâleti’nin 12. 11. 1928 târih ve 9665 numerolu tezkeresiyle vukû bulan teklîfi üzerine İcrâ Vekîlleri Heyeti’nin 14. 11. 1928 târihli ictimâında tasvîb ve kabûl olunmuşdur. 14. 11. 1928
Reis-i Cumhûr
Gâzî Mustafa Kemâl
Başvekil Adliye Vekili Müdafaa-i Milliye Vekili Dâhiliye Vekili
İsmet Mahmûd Esâd Mustafa Abdülhalîk Şükrü Kaya
Hariciye Vekili Maliye Vekili Maârif Vekili
Doktor Tevfik Rüştü Saracoğlu Şükrü Mustafa Necati Beyefendi
Nâfia Vekili İktisâd Vekili Sıhhiye ve Muâvenet-i İctimâiye Vekili
Recep Mustafa Rahmi Beyefendi Doktor Refik
İmzâda bulunamadı
Madde-11 Mûsikî Muallim Mektebi’nde üçüncü sınıf tahsili ikmâl eden talebe tatbîkât sınıfına dâhil olur. Bu gibiler staj müddetini mektebde geçirirler. Kendilerine mekteb masrafı tahsîsâtından sekiz lira harçlık verilir. Muvaffak olmayanlara da mektebde bir sene tatbîkât gördükden sonra ilk mekteb mûsikî muallimliği ehliyetnâmesi verilir.
Günümüz Türkçesiyle:
26 Temmuz 1925 tarih ve 2279 numaralı kararnameye ektir:
Ankara’da kurulmuş olan Musiki Muallim Mektebi talimatnamesinin onbirinci maddesinin ekli yazıda yazılı olduğu şekilde düzeltme Eğitim Bakanlığı’nın 12. 11. 1928 tarih ve 9665 numaralı tezkeresiyle oluşan teklifi üzerine İcra Vekilleri Heyeti’nin (Bakanlar Kurulu) 14. 11. 1928 tarihli toplantısında onanmış ve kabûl olunmuştur. 14. 11. 1928
Madde-11 Musiki Muallim Mektebi üçüncü sınıf öğrenimini tamamlayan öğrenci uygulama sınıfına dâhil olur. Bu gibiler staj süresini okulda geçirirler. Kendilerine okul masrafı ödeneğinden sekiz lira harçlık verilir. Başarılı olmayanlara da okulda bir yıl uygulama gördükten sonra ilkokul musiki öğretmenliği diploması verilir.
(devam edecek)
