Namibya Kültüründe Kadın

Günümüze kadar geleneksel yapılarını koruyan Himbalar Namibya’nın kültürel öğelerindendir. Zor yaşam koşulları dış dünyadan uzak olmaları Himbalar’ın öz yaşam benliklerini korumalarında etkili olmuştur.

Yaptıkları makyaj, vücutlarına sürdükleri özel karışım sebebiyle kırmızılaşmış ten renkleri, duman banyosu yapmaları ve daha nice farklı şeyle çok farklı bir topluluk.

Himbalar, kuzey Namibya’da yaşayan bir kabile. 15. ve 16. yüzyılda Botswana’dan geldikleri bilinen Namibya kabilesinin nüfusunun 20 bin ile 50 bin arası olduğu tahmin ediliyor. Kuene nehri kenarında yaşayan Himbalar, hayvancılık yaparak özgürce yaşamaktalar.

Tarih boyunca yaşadıkları çeşitli tehlikeli saldırılara rağmen ayakta kalmış ve kültürlerini korumayı başarmışlardır. Bir zamanlar alman sömürgesi olan Himbalar Almanlar tarafından uğradıkları soykırım sebebiyle Angola’ya sığınmışlardır. Namibya 1920’lerde 70 yıl boyunca Güney Afrika Cumhuriyeti denetiminde olunca Himbalar için bir koruma alanı ayrıldı.

Sığındıkları süre Portekiz sömürgesi olmuşlardır. Kendi ordularıyla yağmacılık yapan Himbalar için 1920’lerde Güney Afrika cumhuriyeti denetiminde koruma alanı ayarlanmış.

1980’lerde yaşanan kuraklık Himbalar için oldukça ciddi bir tehlike oluşturmuştur. Hatta durum Himbaların neslini tamamen yok edecek tehlikeye ulaşmış. Hayvancılığın önemli olduğu Himba halkı kuraklıkla beraber telef olan keçi sürüleri sebebiyle göç etmişlerdir. Son otuz yıldır geriye dönüşün tekrar yaşandığı Namibya’da Himbalar tekrar keçi sürüleriyle yaşamışlardır.

Tek tanrılı dine inanan Himbalar, Mukuru adında bir tanrıya taparlar. Bir ateş aracılığıyla iletişime geçtiklerine inandıkları Mukuru tanrısı ile yedi sekiz günde bir iletişim kurarlar.

Kadınlar çıplak bölgelerine otjize adında kendi hazırladıkları özel bir boya sürüyor. Sürdükleri boya hem sağlık hem güzellik anlamında kendileri için çok önemli. Makyaj gibi kullandıkları bu boyayla aslında kendilerini sıcaktan, börtü böcekten korumaya da yardımcı oluyor. Bu boya modern dünyada güneş kremi olarak adlandırılan ürünün onlardaki versiyonu diyebiliriz. Kremin rengi sebebiyle kırmızımsı bir vücut renkleri vardır. Ayrıca Himbaların hiç yıkanmadığını, duman banyosuyla temizlendiklerini de bilinmektedir.

Himbalı genç kızlar ergenlik bitiminde vücutlarına sürdükleri çamursu yapıyı saçlarına sürüyor ve örüyorlar. Ayrıca başlarına kendi yaptıkları tacı takan Himbalı kızların evlilik için hazır olduğu anlaşılıyor. Bu arada kadınlardan, evlilikten bahsetmişken şunu da belirtmek iyi olabilir: miras erkek tarafından değil kadın tarafından geliyor. Bu anlamda diğer birçok kültürden ayrılıyor diyebiliriz.

Himbalı erkekler ise evlenene kadar tek örgüyle takılıyorlar. Evlendikten sonra bir daha asla çıkarmadıkları bir bez parçasıyla dolaşıyorlar. Ayrıca hayvanlığın bu denli önemli olduğu toplumda bunu bir güç simgesi olarak düşünebiliriz. Erkekler birden fazla kadınla evlenebildiği gibi güç göstergesi olarak kullanılabilen hayvan sayısı da bu duruma etkide bulunan faktörlerden biri. 

Yıllarca savaşmak zorunda kalmış bir kabilede güçlü olmayan insanlar beklenemezdi. Erkeksi tavırlarıyla bilinen Himba kadınları her iş konusunda büyük bir özveriyle çalışırken erkekler sadece hayvan otlatmayla ilgileniyor. Güne erkenden başlayan Himba kadınları çocuklarıyla ilgilenir, yemekle uğraşır, keçi ve inek yetiştirir hatta yeri gelir ev yapım işleriyle bile ilgilenir. Kısacası çok çalışırlar ve yaşamları çekip çeviren erkekten çok kadındır Himbalarda. Ayrıca kadınlar arası dayanışma duygusu çok güçlüdür. En basit örneği ise; kadınlar çocuklara bakarken birbirleriyle sürekli yardımlaşma hali içerisindedir.

Himba kadınları var oldukları toplumun her türlü eziyeti çekmektedirler. Bir arada yaşayan ve kadın dayanışmasının çok yoğun görüldüğü, kadınlığın tam olarak özveri olduğunu göstermektedir. Erkeklerin sadece dışarda hayvan bakmakla yetinmeleri ve kadınların her türlü sorumluluğu almaları Himbalı kadınların mücadeleci yapılarının gözler önüne sermektedir.

Sosyal hayatlarında erkeklerden daha çok söz hakkına sahiptirler. Her ne kadar kabilenin en yaşlı erkek üyesi kabilenin reisi olsa da miras konusunda Himbalı kadınlar söz sahibidir. Bu da toplumdaki statülülerini göstermektedir.

Himbalılar kötülüklerin kendilerinden uzaklaşması ve mutluluk ve sağlığın hep yanlarında olması için dans etmektedirler. Edilen danslar da doğaya uyum içindedir. Çünkü Himbalılar aslında doğanın kendileri olduğunu kabul etmiş durumdadırlar.

Bunları da sevebilirsiniz

Bir cevap yazın