20 Aralık 2018 Press TV-İran İran ve Türkiye, 30 milyar dolarlık ticaret hedefine ulaşmak için çabalama vaadi verdi
ABD’nin İslami Cumhuriyet’e karşı tek taraflı yaptırımları yeniden uygulamaya koyması konusunda kaygılarını, bu hareketin tüm bölge ekonomisini etkileyebileceğini söyleyerek dile getiren İran ve Türkiye ekonomik işbirliklerini, yıllık ticaret hedefi olarak belirlenen 30 milyar dolara çıkaracak şekilde geliştirmek konusunda uzlaştı.
Bu uzlaşıya, İran-Türkiye Stratejik İşbirliği Yüksek Konseyi’nin, Ankara’da yapılan ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan tarafından başkanlık edilen 5. Toplantısında, etkinliğin sonunda yapılan ortak bir açıklama çerçevesinde varıldı.
İki ülke arasındaki bağların gelişmesinin bölgedeki barış ve istikrara katkı koyacağının belirtildiği açıklamada, Tahran ve Ankara her alanda, özellikle de terörizme karşı savaş, ekonomi ve siyasette daha yakın ikili ilişkiler geliştirilmesi çağrısında bulundu. Taraflar, iki komşu ülke arasındaki mevcut ticaret düzeneklerinin geliştirilmesi ihtiyacını, böylelikle İran ve Türkiye’nin yılda 30 milyar dolarlık ticaret hedefine ulaşmak için çabaların hızlandırılabileceğini vurguladı.
ABD’nin İran karşıtı yasakları bölge ekonomisine zarar veriyor İki taraf, Washington’un 2015’te İran’ın nükleer programı konusunda yapılan -resmi adı Ortak Geniş Eylem Planı (OGEP)- olan çok taraflı anlaşmayı, Birleşmiş Milletler’in uluslararası belgeyi onayladığı 2231 sayılı kararına aykırı olarak rafa kaldırmasını eleştirdi.
Ayrıca taraflar, adil olmayan, kısıtlayıcı uygulamaların masum insanlara zarar verebileceğini ve bölgesel ekonomik ilişkilere olumsuz etkide bulunabileceğini belirterek, ABD’nin OGEP’den çekildikten sonra yeniden uygulamaya başladığı tek taraflı yaptırımlar konusunda da endişelerini dile getirdi.
İran ve Türkiye dünya sahnesindeki çok taraflı diplomasinin meyvesi olarak övdükleri nükleer anlaşmanın tamamen korunması konusunda da çağrıda bulundu.
Suriye konusunda
Rusya ile birlikte Suriye’deki barış sürecinde arabulucu olarak hizmet eden İran ve Türkiye, krizin darmadağın ettiği ülkenin egemenliğini, toprak bütünlüğünü ve siyasal birliğini korumak konusundaki bağlılıklarını yeniden dile getirdi.
Müzakerelerin, Ortadoğu ülkesindeki krize barışçıl bir çözüm bulma amacıyla yapılan terörizm karşıtı mücadele ile birlikte devam etmesi gerektiğini söyleyen İran ve Türkiye Suriye’de çatışmakta olan taraflar arasında Astana Kazakistan’da Ocak 2017’den beri sürdürülmekte olan barış sürecinin kazanımlarını övdü.
ABD’nin İran karşıtlığı terörizme denk
Etkinliğin ardından Ruhani ve Erdoğan ortak bir basın açıklaması yaptı. Erdoğan’ın yanında yer alan Ruhani, İran ve Türkiye arasındaki stratejik ilişkileri takdir etti ve üçüncü bir ülkenin İran ve Türkiye arasındaki ‘dostça ve yakın’ bağları bozamayacağını söyledi.
Ruhani, Washington’un tek taraflılığı ve İran’a karşı uyguladığı yasadışı yaptırımları karşısındaki dik duruşu nedeniyle Erdoğan’a teşekkür etti ve ‘bu konumun iki ülkenin hukuka, ortak çıkar ve ahlaka’ bağlılığını gösterdiğini söyledi.
İran cumhurbaşkanı, ABD’nin İslam Cumhuriyeti’ne karşı düşmanca politikalarının ‘terörizme’ denk olduğunu söyledi ve ama artık ‘zorbalık çağının bittiğini ve bugün ulusların kendi ortak çıkarlarına göre karar verdiklerini’ söyledi.
Daha sonra Ruhani, önceden Erdoğan’la birlikte ortak yürüttükleri oturum hakkında, İranlı ve Türk yetkililerin, bankacılık ilişkileri, ticaret, turizm ve kültür gibi geniş bir yelpazedeki konuda görüş alışverişi yaptıklarını ve tüm bu alanlarda işbirliğini desteklemenin yollarını araştırdıklarını söyleyerek yorum yaptı.
Ruhani ayrıca, İran ve Türkiye’nin Suriye krizinin bitirilmesi için Rusya ile işbirliğine devam etme konusunda da kararlı olduğunu söyledi.
‘Zor zamanlarda Türkiye İran’ın yanında duruyor’
Ardından Erdoğan, ülkesinin ABD’nin İran’a karşı yaptırımlarını desteklemediğini vurgulayarak Ankara’nın Tahran ile işbirliğine devam edeceğini belirtti.
Türkiye devlet başkanı, ‘ABD’nin nükleer anlaşmadan çekilmesinin doğru olduğu düşünülemez. Bu karar, bölgedeki durumun riskini arttırır, biz desteklemiyoruz. Ona karşı adil olmayan kararlar alındığı bu zamanda İran’a yakın olmayı sürdüreceğiz.’ dedi.
Erdoğan ayrıca, Türkiye ve İran’ın ticareti 11 milyar dolardan 30 milyar dolara çıkarma hedefi olduğunu ekledi.
Erdoğan, ‘Güvenlik alanında iyi bir işbirliği içerisindeyiz ve bunun bozulmasına izin vermeyeceğiz’ dedi.
Perşembe günkü görüşmelerde, Ruhani ve Erdoğan ekonomi, siyaset ve kültürün de aralarında olduğu farklı alanlarda pek çok anlaşma imzalanmasına da gözlemcilik etti.
Üst düzey bir delegasyona başkanlık eden İran Devlet Başkanı, perşembe günü, ikili ve uluslararası öneme sahip konuları üst düzey Türk yetkililerle görüşmek amacıyla iki günlüğüne Ankara’ya gitmişti.
Ruhani’ye, Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, Petrol Bakanı Bican Zangane ve Ekonomi Bakanı Ferhad Dejpesend’in de aralarında olduğu İranlı bakanlar ve diğer üst düzey yetkililer eşlik etti.
‘İran Türkiye’nin enerji ihtiyaçlarını karşılamaya hazır’
İki cumhurbaşkanı daha sonra, İran ve Türkiye’nin önde gelen işadamlarının da katıldığı bir ekonomik foruma katıldı.
Forumda Ruhani, Tahran’ın ABD yaptırımlarını, Türkiye ile ekonomi alanında daha yakın ilişkiler geliştirmek için bir fırsata dönüştürmeye hazır olduğunu dile getirerek, İran’ın Türkiye’nin enerji ihtiyaçlarını karşılamaya hazır olduğunu söyledi.
Ruhani, Tahran’ın, Türk yatırımcıların İran enerji pazarında daha etkili rol oynaması için zemin oluşturmaya hazırlandığını ve iki ülkenin serbest ticarete yönelmesi gerektiğini söyledi.
Erdoğan forumda, İran ve Türkiye’nin ikili ilişkilerin gelişmesini baltalayacak girişimlere izin vermemesi gerektiğini söyleyerek bir kez daha ABD’nin yaptırımlarla İran halkını hedef almasını ağır biçimde eleştirdi.
Erdoğan, hiç kimsenin Türkiye’den komşularıyla ilişkilerini azaltmasını isteyemeyeceğini vurgulayarak, Ankara’nın Amerika’nın yasaklarına itibar etmeyeceğini söyledi.
