22 Ocak 2018
BBC News
Victoria Gill
Bağlantı Adresi: http://www.bbc.com/news/science-environment-42655705
Alet yapan kargalar teknolojik bir atılımın ilk temellerini görmemizi sağladı.
Yeni Kaledonya kargaları, kurtçuk ve örümcekleri “avlamada” kullanmak üzere kendiliklerinden bitki malzemesinden kanca yapıyorlar.
Bu kancalı aletlerin kullanımının, alternatifinden– basit bir daldan – atıştırmalıkları almak için 10 kat daha hızlı olduğu yapılan deneylerle daha yeni ortaya çıkartıldı.
Bu kancaların etkililiğini ölçmek, bilim insanlarına bu alet kullanımının evirilmesine neyin yol açtığına dair bir şeyler söylüyor.
Bunun ötesinde, bilim insanları olayın iç yüzünün, onlara hayvanlar alemindeki “yeni bir teknolojinin evrimine yeni bir bakış sağladığını söylüyorlar.
Bulgular Nature Ecology and Evolution adlı dergide yayımlandı.
Kanca yaptığı bilinen tek hayvan burada sözü edilen kargalar.
İnsan yapımı en eski balık kancaları – yaklaşık 23,000 yıl önce – en önemli teknolojik kilometre taşlarından biriydi.
Japonya’nın Okinawa adasındaki bir mağaradan, deniz kabuğundan oyulmuş bu kancaları çıkartan arkeologlar, bu erken “deniz teknolojisinin” insanların adalarda hayatta kalmasına imkân verdiğini söylüyorlar.
Kargalar üzerinde yapılan bu çalışmadaki baş araştırmacı, Profesör Christian Rutz, BBC News’e “[Bizim balık kancalarını icadımız] inanılmaz derecede yeni – 1000 nesil önce, bu süre evrimsel kavramlar için bir göz kırpması denebilecek bir süre.
“Balık kancaları yapmaktan uzay mekiklere yapmaya 1000 nesilde vardığımızı düşündüğünüzde bu tam anlamı ile akıllara durgunluk veriyor.”
Kargaları alet yapmaya itenin ne olduğunu anlamak Profesör Rutz ve arkadaşlarına, insanın ilerleyişindeki bu temel adımın kökenlerini incelemek için, benzersiz ve değerli bir “insan dışı model” sağlıyor.
“Bu kargaların kancalı aletler yaptığını gördüğümde, evirilen bir teknolojinin temellerini gördüm” diyor Profesör Rutz.
Almanya’daki Wurzburg Üniversitesi’nden, primat alet kullanımını çalışan, ekolojist Juan Lapuente, kargalardaki alet yapım ve alet kullanma davranışının “şaşırtıcı” olduğunu söyledi.
Ve ekliyor: “Bizler bir hayvan bize daha yakın oldukça, daha zeki olması gerektiğini farz etmeye eğimliyiz ve böylece primatların ve özellikle şempanzelerin alet yapmalarını ve kullanmalarını anlamak bizim için daha kolaydır.”
“Fakat daha mütevazı olmalı ve pek çok “küçük beyinli” hayvanın alet yapmaya ve kullanmaya yetecek düzeyde akıllı olduğunu ve bazen bu işte kuzenlerimizden bile daha yetkin olduklarını kabul etmeliyiz”
Profesör Rutz karga yapımı aletlerin gelecekteki gelişimi hakkında yalnızca tahminde bulunabiliyor olsa da bu kancalarının yapımının kuşlar için “hikâyenin sonu” olmadığını düşündüğünü söyledi.
“Bu türlerin bundan daha iyi aletleri de icat edeceklerini düşünüyorum” dedi.