Giza’daki Keops, Kefren, Mikerinos ve diğer piramitlerle birlikte varlığını sürdüren sfenksten söz ediyorum.
Gidip görenler bilir. Görsellerine özenle bakanlar da kolaylıkla görürler.
Burnu kırıktır sfenksin.
Böyle durumlarda söylence üretme dürtüsü devinime geçmeye hazırdır.
Mısır’a gelen Napolyon’un sfenksin burun yapısını Avrupalıya benzemediği için ve ırkçı dürtülerle topa tutturduğu söylenir.
ABD’deki İslâm Topluluğu önderi olarak da bilinen Louis Farrakhan 1995’te yaptığı bir konuşmada Napolyon’un “beyaz üstünlükçü” kuruntuyla sfenksin burnunu kırdırdığını ileri sürer.
Oysa, Napolyon 1769 doğumludur. Mısır’a gelişi 1798’dedir.
Sfenksin burnunun kırık olduğunu gösteren yayınlar Napolyon’un doğumundan bile önceki tarihleri taşımaktadır. Ayrıca, Napolyon Mısır tarihine ilgi duyan ve buradaki tarihsellikle ilgili çalışmalar yaptıran bir kişiliktir.
Bir başka sava göre sfenksin burnunu kıranlar Müslümanlardır. Tarihçi El Makrizi sfenksin burnunun 1378’de Saim el Dehr tarafından kırıldığını yazmıştır. Gerekçe ise yerel halkın antik Mısır geleneğine uyarak sfenkse sunum yapmayı sürdürmeleridir.
Arkeolog Mark Lehner’e göre bu da olasılık dışıdır.
Sfenksin burnu MS III-X. Yüzyıllarda kırılmıştır. Bundaki amaç sfenksteki ruhun özgürleştirilmesidir.
Diğer yandan, yalnızca Mısır heykellerinde değil Roma ve eski Yunan heykellerinde de rastlanan bir durumdur burnun, kolların ve bacakların kırılması. Heykellerin en kırılgan yerleridir bu adı anılanlar.
Özetle, sfenksin burnunun ırkçı amaçlarla kırılmış olması neredeyse olasılık dışıdır.
Bizim Mısır gezimizde de rehberimiz bu söylencelere göndermede bulunmuştu. Söylenceler hiç kuşkusuz anlatan ve aktaran açısından ilgi çekici olabilir. Dikkati dağılan gezgin topluluklarını konuya odaklanmaya yöneltebilir.
Bu nedenle de söylencelere başvuruluyor olabilir!
