Tarihte adından çok fazla söz edilmeyen, kitaplarda kendine fazla yer bulamayan birçok isim vardır. Tarih de herkesi, her şeyi yazamaz zaten. Onun yerine ön planda bulunan simge olmuş bayrak taşıyıcılardan bahsedilir. Türk Kurtuluş Savaşı ise birçok adı duyulmuş isimle beraber, onlardan katbekat daha fazla olan birçok adı pek duyulmamış kahramana sahiptir. Bu yazımda ise ben bu adı pek duyulmamış kahramanlarımızdan biri olan, Nazım Hikmet’in “Kuvayi Milliye Destanı” adlı şiirinde kendisinden bahsettiği Kartallı Kazım’ı anlatacağım.
Asıl adı İbrahim Göleber olan Kartallı Kazım, 1895 yılında İstanbul’da Kartal’a bağlı Pendik Yayalar Köyü’nde dünyaya geldi. Günümüzde doğduğu yer Pendik olsa da o dönemde Kartal’a bağlı olduğu için lakabı Kartallı Kazım olmuştur. (1) Gerçek mesleği bahçıvanlık olan Kartallı Kazım, İstanbul’un İşgali’nde Gebze, Pendik ve Kartal bölgelerinde Kuvayi Milliye için çalışmıştır. (2) Mustafa Kemal Atatürk’ün Nutuk’ta övgüyle bahsettiği Yahya Kaptan’ın ekibine bağlı olarak çalışmıştır. (3) İşgalci İngiliz birliklerinin karargâh olarak kullandıkları Gebze Karakoluna giren Kartallı Kazım, İngilizlerin güvenini kazanarak uzun bir süre orada görev almış ve Kuvayi Milliye’ye bilgi akışı sağlamıştır. Hatta o dönemde İsmet İnönü ve Halide Edip Adıvar’ı Ankara’ya kaçıran ekibin içinde yer aldığı söylenir. (4)
Kartallı Kazım’ı yazan kaynaklardan biri de Nazım Hikmet’in “Kuvayi Milliye Destanı”dır. Böylesine az bilinen bir kahramanın Nazım Hikmet’in şiirinde yer almasına neden olan şey ise hapishane arkadaşlığı. 1941’de aile içi sebeplerle hapse mahkûm olan Kartallı Kazım, Bursa Cezaevi’nde yatmıştır. Orada Nazım Hikmet de bulunmaktadır. Hapishanede Kartallı Kazım ile tanışan ve onu dinleyen Nazım Hikmet ona ve onun hikâyesine eserinde yer veriyor. (5) Kuvayi Milliye Destanı’nda Kartallı Kazım’ın Mansur adında İngilizlere tercümanlık yapan ve vatanseverleri İngilizlere ihbar eden bir vatan hainini öldürüşü anlatılıyor. İlgili kısmın sonunda Kartallı Kazım’ın çok namuslu bir adam olduğu ve kavgadan sonra ne çiftlik sahibi ne de apartman sahibi olduğu, sadece vatan için hizmet verdiği, kavgadan önce de sonra da Kartal’da bahçıvanlık yaptığı söyleniyor. (6)
1950 affıyla Nazım Hikmet ile beraber hapisten çıkan Kazım, Kartal’a döner ve bahçıvanlık yapmaya devam eder. 1930 yıllarda kendisine İstiklal Madalyası verilmek istense de “Ben sadece görevimi yaptım” diyerek madalyayı reddetmiştir. Günümüzde memleketi Kartal’da adına yapılan bir meydan olan Kartallı Kazım, Nazım Hikmet’in şiiri ile adından haberdar olabildiğimiz bir kahramanımızdır. Kartallı Kazım 1961 yılında vefat etmiştir. (7)
1-) https://www.kartal24.com/49977-kartalli-kazim-kimdir
2-) https://www.kartal24.com/49977-kartalli-kazim-kimdir
3-) Nebil Özgentürk, “Gölgede Bir Kahraman… Kartallı Kazım”, https://www.posta.com.tr/golgede-bir-kahraman-kartalli-kazim-1410550
4-) Nebil Özgentürk, “Gölgede Bir Kahraman… Kartallı Kazım”, https://www.posta.com.tr/golgede-bir-kahraman-kartalli-kazim-1410550
5-) Nebil Özgentürk, “Gölgede Bir Kahraman… Kartallı Kazım”, https://www.posta.com.tr/golgede-bir-kahraman-kartalli-kazim-1410550
6-) Nazım Hikmet Ran, “Kuvayi Milliye Destanı”
7-) Nebil Özgentürk, “Gölgede Bir Kahraman… Kartallı Kazım”, https://www.posta.com.tr/golgede-bir-kahraman-kartalli-kazim-1410550
Kaynakça
https://www.kartal24.com/49977-kartalli-kazim-kimdir
Nebil Özgentürk, “Gölgede Bir Kahraman… Kartallı Kazım”, https://www.posta.com.tr/golgede-bir-kahraman-kartalli-kazim-1410550
Nazım Hikmet Ran, Kuvayi Milliye Destanı, 1965, Yön Yayınları, Basıldığı yer bilgileri de gerekiyor.