( ‘t’, Tamga, til, Türk, Türkçe )
Değerli okurlar, kaldığımız yerden çalışmamızı sürdüreceğiz birlikte. Görseli yeniden ekleyelim. Görseli didikleyip derinlemesine ayrıntılara ulaşmaya çalışacağız. Öncelikle “ince t” ’yi ele alacağız. Bu tamga küçük “t” imcemize dönmüş gördüğünüz gibi. Artık bu imceleri miz için ‘Latin’ abecesi ön takısını kullanmamalıyız. Yeni Türk abecesindeki ‘t” imcemiz!
Önce küçük t imcesi için ya da tamgası için neler yazılmış az bakalım mı?
* Gökbey Uluç’un ekteki çalışmasında at ve tağ sözcükleriyle bağlantılı, ek olarak ayrı görüşler bulunmakta.
https://www.academia.edu/38615073/T_at_Damgas%C4%B1n%C4%B1%C3%B1_K%C3%
B6keni_%C3%9Czerine
*Yine Sn. Gökbey Uluç’ un bir köşe yazısı.
http://turkcesivarken.com/turk-damgalarinin-kokeni/
* Hasan Yazıcı yazını, sayfa 9/19 da Kazım Mirşan Prof. Comporeale’ ye Orta Asya Türk
yazıtlarında 5 T harfi olduğunu bulgularıyla gösterir sözleri yer almaktadır. https://dergipark. org.tr/en/pub/mahder/issue/28391/301932
*https://www.google.com/url?sa=i&url=http%3A%2F%2Fbilgisev.blogcu.com%2Ft-
harfinin(gelisimi%2F709708%2Fhizligez&psig=AOvVaw2gzeH5LmzuRQAzIMpFqVQe&u
st=1600457594954000&source=images&cd=vfe&ved=0CA0QjhxqFwoTCODIjdL38OsCFQAAAAAdAAAAABAD (T harfinin gelişimi – bilgisev – Blogcu.com bilgisev.blogcu.com)
Düşünceme göre özellikle bilgitey (üniversite) çevresinden önemsenecek çalışma yok ne yazık ki. Gökbey Uluç’un çalışmaları kökene yönelik sayılabilir. Bunları siz değerli okurlarıma örnek olması için eklemekle yetineceğim. Biz öncelikle kendi görüşümüzü açıklamaya çaba gösterelim değil mi? Yoksa yine çalışma dağılacak, ayrıntıda boğulacak.Görselimizi ekliyorum yeniden.
Cep telefonum akılsız olduğu için (kamerası yok) sol ayağımın fotoğrafını çekip ekleyemedim. Görsel internetten alınma sol ayaktır. Diğer ayrıntılar tarafımdan değil çalışmanın yazarınca çizilmiştir. Diğer anlatımla çizim benimdir, benim çizimimdir. ‘Taraf’
sözcüğünü kullanmadan Türkçenin iki sesiyle düşüncemizi kusursuz aktarma olanağımız var!
Siz değerli okurlarıma yeniden anımsatayım: Türkçede (kaya yazıtlarını okuma ya da düşünme yönü sağdan sola, ardından yukarıdan aşağıdır. Aşamalı açıklamaya çalışalım. *Siz ‘kişi’ yazdığım yerde yani sol ayağımın karşısındasınız. Beni, sol ayağımı
gözlüyorsunuz!
*Sizin sağınız ayağımın dışıdır. Bir (1) konumuna gelip sağdan sola bakıp düşünüyorsunuz. Ayağımı masanın üstünde düşünün. Ya da bir masaya yüzü (yüzeyi) kadar yüksekten ve yandan bakın. Ne görürsünüz? Yüzeyi kahverengi çizgi gibi yani düz görürüz değil mi? İşte bursa ayağın sağındaki ince t tamgasının sağdan sola düşündüğümüzde karşımıza ilk çıkan dik çizgisidir!
*Şimdi benim yerine kendinizi düşleyin! (2) konumuna geldiniz. Yukarıdan aşağı sol ayağınıza bakın. Sizler de benim gibi mor çizgiyi mi görüyorsunuz? İşte o önce sola eğik yukarı, sonra aşağı dik inen çizgi de mor bölümüdür ayağımızın. İkisi birlikte t tamgamız!
Birlikte, atalarımızın düşündüğü gibi t tamgamızı; ardından küçük t diye bilinen imcemizi
(Latin değil!) kavradık umuyorum. Artık t tamgamızı ve küçük t imcesini bilir olduk!
Görüşüm bu.
Şimdi sıra Latin (!) denen abecesindeki küçük t imcesine. Artık işimiz kolaylaştı. A damgasının kökeni adlı çalışmamızda gösterdiğimiz ya da önerdiğimiz gibi açıklamaya çalışalım. O çalışmada Sülyek Karayüz yazıtındaki apışan iki devenin altındaki ’apıp’ sözcüğünden başlayarak A tamgasının her şeyini açıklamaya çalışmıştım. Aynı ya da benzer düşünüşle Latin(!) küçük t imcesini açıklayacağız bu kez. Türk t tamgası ile Latin küçük t imcesi arasındaki ilintiyi birge görmek için ikinci görselimi ekliyorum bu kez.
Bu kez yeşil okların yönünden-yandan ayağımızın iç kısmına bakacağız. Ayağımızı sağdaki yeşil küçük (L) gibi görüyor muyuz? Bence evet. Artık ayağımızın bastığı kahve yüzeyi simgeleyen yatay çizgiyi eklemek kaldı yatay olarak değil mi? A imcesinde de aynı düşünüş ya da aşamalar vardı kanımca. Siyah çizilen ince t tamgamız sağa 180 derece çevirirsek ayağımızın bastığı kayayı simgeleyen ya da imgeleyen kalın k’ ya ulaşırız. Önceki çalışmalarda değindik ama ek bilgi olsun, yinelemiş olalım. Böylece ince t, Latin (!) küçük t imcesinin açıklanması sona erdi. Ancak, başlığın içeriğine uygun yeni bölümler sürecek.
Çalışmamız sonlandı. Güneş ısıtsın, aydınlatsın hepimizi. Sağlıcakla, sevgiyle kalın.
Not: Yukarıdaki yazının telif hakkı T.C. 5836 Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre yazarına aittir. Tümüyle iktibas edilemez ve kısmen atıfta bulunup, kaynakça belirtilmeden alıntı yapılamaz.
Bursa, 17/09/2020