13 Aralık 2023 tarihinde TSKB’ye bağlı Enerji Çalışma Grubu her yıl yayımladığı “Enerji Görünümü” raporunun 2023 sayısını yayımladı. Rapor enerji sektörünün dinamiklerine, gelişmelerine ve beklentilere dair bir değerlendirme yapmak amacıyla hazırlandı.
Elektrik sektörünün incelenmesiyle başlayan raporda öncelikle elektriğe talep sunuluyor.
Geçtiğimiz 22 yıldır elektriğe talep artış trendindedir. 2001, 2009, 2019 ve 2022 dönem istisnaları haricinde sürekli artmıştır ve gelecek yıllarda da artması beklenmektedir. Aynı zamanda, elektrik tüketiminin nihai enerji tüketimindeki payının artması beklenmektedir.
Türkiye’de elektriğin maliyeti doğal gaz ve ithal kömür fiyatlarındaki değişiklikleri yakından takip etmektedir. 2021-2022 yıllarında jeopolitik gelişmeler ve doğalgaz fiyatlarındaki oynaklıklar Türkiye’de elektriğin fiyatının değişiminde etkili olmuştur. Bu değişimler aşağıda piyasa takas fiyatını (PTF) inceleyerek anlaşılabilir
. 
Doğalgaz piyasasında durum aleyhimizedir. Türkiye net doğalgaz ithalatçısıdır. Türkiye’de doğalgazın üretimi tüketimin %1’i seviyesinin altındadır. Gelecek yıllarda doğalgaza talebin artması beklenmekle beraber yıllar içerisinde doğalgazın nihai enerji tüketimindeki payının düşmesi beklenmektedir.
Akdeniz ve Karadeniz’deki hak ilan edebileceğimiz rezervleri saymazsak Türkiye’de yaklaşık 543,4 bcm’lük üretilebilir doğal gaz rezervi mevcuttur. Bu kapasite düşük üretim hacmi ile yıllık tüketiminin %1’ini bile karşılayamamaktadır. TCMB’ye göre enerji ithalatının toplam ithalat içindeki payı %20’dir. Dolayısıyla Türkiye’nin enerjide dışa bağımlılığı cari açığımızı oldukça olumsuz etkilemektedir.
Bununla birlikte 2022 yılındaki doğalgaz ithalatı miktarı 2021 yılına göre %6,9 azalmıştır. 2023 yılının ilk 8 ayında bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla ithalatın %12,5 azaldığı görülmektedir.
Petrol piyasasında da Türkiye çoğunlukla ithalatçı konumundadır. Petrol ve petrol ürünleri ihtiyacının%90’dan fazlasını ithalat yoluyla karşılamaktadır. Petrolün payının kademeli olarak azaltılması planlanmaktadır. Türkiye Ulusal Enerji Planı’na göre, 2020 yılında birincil enerji tüketimindeki payı %28,7olan petrolün payının 2025 yılında %28,5’e, 2030 yılında %27,5’e ve 2035 yılında %26,5’e gerilemesi hedeflenmektedir.
2021 yılında %6,9’luk artış gerçekleşen ham petrol ithalatı, 2022 yılında ise bir önceki yıla göre %6,6 artmıştır. Ancak 2023 yılının ilk 9 ayında 2022 yılının aynı dönemine %12,5’lik düşüş gerçekleşmiştir.
Türkiye’de yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı güç hızla yükselmektedir. Bu güç 2015’ten bu yana yıllık ortalama %8,1 oranında artmıştır. Toplam kurulu güç içerisindeki yenilenebilir payı 2015’ten 2023 yılı Ekim ayına kadar %43,3’ten %55,2 seviyesine yükselmiştir. Ancak Türkiye’nin talep ettiği enerji miktarlarıyla kıyaslandığında ürettiğimiz yenilenebilir enerjiye dayalı gücün Türkiye’yi enerji ithalatından kurtarabilmesi için hayli mesafe kat etmesi gerekmektedir.
