Büyük bir merakla beklenen Deloitte Futbol Para Ligi’nin 2016-2017 sezonunu inceleyen 2018 Raporu açıklandı ve lider Manchester United 1,7 milyon €’luk bir farkla da olsa zirveyi hiçbir takıma kaptırmayarak 10.kez Para Ligi’nin şampiyonu oldu. İlk 20 kulübün geliri ise %6 artarak 7,9 milyar €’ya dayandı. Bu gelirin en büyük payı %45 ile naklen yayın gelirlerinden oluşuyor. Geçtiğimiz sezon ise bu oran %39 ile %43’lük paya sahip ticari gelirlerin arkasında kalıyordu. Bu çarpıcı değişimin arkasındaki en önemli neden, 10 İngiliz kulübünün Futbol Para Ligi’nde ilk 20’de yer alarak kırılması güç bir rekora imza atması oldu. Premier Lig kulüplerinin yayıncı kuruluştan 2016-2019 yıllarını kapsayan anlaşmaya göre 3 sezon için alacağı toplam miktarın 5,13 milyar Pound olması, Futbol Para Ligi’nin de kaderini değiştirmiş oldu. Bu yayın anlaşması yapılamasaydı, Pound’un Brexit’ten sonra değer kaybetmesiyle birlikte İngiliz Kulüpleri, Futbol Para Ligi’nde bırakın rekor kırmayı, tarihinin en kötü derecesiyle karşılaşabilirdi. Örneğin, zirvede yer alan Kırmızı Şeytanlar’ın gelirleri, kendi döviz kurlarında %12,78 artarak 581,2 milyon pound olurken, euro kurunda %1,87 azalarak 676,3 milyon euro oldu. Kupalara ambargo koymasına rağmen Para Ligi’nde ikinci sırada yer alan Real Madrid ise gelirlerini euro kurunda %8,78 arttırarak 674,6 milyon €, sterlin kurunda ise %24,98 arttırarak 579,7 milyon £’e ulaşmayı başardı. İlk 20’deki diğer kulüplerin para biriminin euro olduğu düşünüldüğünde Premier Lig’in naklen yayın anlaşmasının İngiliz ekipleri için can simidi olduğunu söylemek mümkün.
Para Ligi’nde 4.sırada yer alan Bayern Munich ise 343.4 milyon €’luk reklam geliri ile bu alanda zirveyi ele geçirdi. Avrupa’nın en yüksek seyirci ortalamalı ligi olan Bundesliga’nın, 2017-2018 sezonundan itibaren 4 yıllık yayın haklarını 4,64 milyar € karşılığında satmasıyla birlikte Alman ekiplerinin naklen yayın gelirleri de %85 artmış oldu. Bu muazzam artışın sonuçlarını 2019 Para Ligi Raporu’nda göreceğimizi düşünürsek, Bayern Münich üst sıralardaki takımları ciddi manada zorlayacaktır.
Geçtiğimiz sezon lig şampiyonluğunu Monaco’ya kaptıran Paris Saint-Germain, Şampiyonlar Ligi’nde son 16 turunda Barcelona’ya fahiş hakem hataları yüzünden elenmiş ve Devler Ligi’ne de veda etmek zorunda kalmıştı. PSG’nin başarısız sportif performansı, gelirlerinde %7’lik bir kayıp yaşamasına neden oldu. Bu sezon kadrosuna Neymar, Mbappe ve Dani Alves gibi yıldızları katan Fransız ekibi, ligi adeta domine ediyor. Bu yıl Şampiyonlar Ligi son 16 turunda talihsiz kuralarına bir yenisini daha ekleyerek Şampiyonlar Ligi’ni en çok kazanan ve üst üste 2 defa kazanan tek takım olan Real Madrid ile eşleşen PSG, Real’in ligdeki formsuz gidişatından faydalanabilirse, Para Ligi’nde Arsenal’e kaptırmış olduğu altıncılığı tekrar alabilir. Manchester City’nin bu sezonki muazzam performansı düşünüldüğünde PSG’nin önümüzdeki sezon ilk 5’e girme ihtimali ise şimdilik bir hayli zor gözüküyor.
Bu yılki Para Ligi’nde maalesef hiçbir takımımız ilk 30’a girmeyi başaramadı. Bunun arkasında yatan en önemli neden ise Türk Lirası’nın Euro karşısında değer kaybetmesi olarak göze çarpıyor. Geçtiğimiz sezon iki takımımız (Galatasaray ve Fenerbahçe) Para Ligi’nde ilk 30’a girmeyi başarabilmişti.
Ekolig Raporu’na göre 2015-2016 sezonunda 495.774.461 TL ile en çok gelir elde eden kulüp Galatasaray olurken, ikinci kulüp 476.437.710 TL ile Fenerbahçe olmuştu. Deloitte Futbol Para Ligi Raporu’na göre ise 2015-2016 sezonunda 157,7 milyon €’luk gelir ile Fenerbahçe 25.sırada yer alırken, 155,9 milyon € ile Galatasaray 26.sırada yer almıştı.
Ekolig Raporu’na göre 2016-2017 sezonunda 521.158.172 TL’lik gelirle Türkiye’nin en çok gelir elde eden kulübü olan Beşiktaş, geçtiğimiz yılki TL/€ paritesi değişmeseydi, 157,6 milyon € ile Para Ligi’nde 30.sırada yer alan Benfica’yı rahatlıkla geçebilirdi.
Türk Lirası’nın değer kaybetmesiyle birlikte kulüplerimizin gelirleriyle, giderlerini karşılamadaki yaşadığı güçlük gittikçe artıyor. Yaşanan bu büyük kaybı, telafi edebilmek için kısa vadede alınacak ilk önlem futbolcular ve teknik direktörlerle TL cinsinden sözleşme yapılması veya kur sabitlemesi olsa da futbolcuların bu duruma sıcak bakmayacağı aşikar. Federasyonumuz, bu sorunu çözecek projelere imza atmadığı sürece bu sıkıntı devam edecektir.
TFF’nin uzun vadede alması gereken önlemlerden biri ise mevcut yayıncı kuruluşla yapılan naklen yayın anlaşmasında olduğu gibi döviz kurunu sabitlememektir. Para Ligi’ne girmeyi amaçlayan kulüplerimiz ise uzun vadeli kalıcı projeler üreterek marka değerlerini arttırmayı amaçlamalıdır.
Takımlarımızın tekrar Futbol Para Ligi’ne girebildiği bir gelecek dileğiyle…
