DÜNYANIN EN UZUN YARIŞI OLAN
CLIPPER DÜNYA TURU YARIŞLARININ 10. SERİSİ BAŞLADI
Clipper Dünya Turu yarışları 40 000 deniz mili uzunluğuyla dünyanın en uzun okyanus yarışları ve aynı zamanda en sert ve maceralı geçen de diyebiliriz çünkü bu yarışı yapanlar sadece amatörler, her teknede bir kaptan profesyonel olarak bulunuyor ama mürettebat amatör. Bu yarışın tamamlanması bir yılı neredeyse buluyor. Her takım azamı 60 kişiden oluşuyor, bir kerede en fazla 24 kişi olabiliyor teknede, ancak bu sayı zaman zaman bazı ayaklarda 15 kişiye de düşebiliyor. Bütün dünya turu yapanların sayısı teknelerde 10-12 kişi kadar olacak, digerleri çeşitli ayaklara katılacak. Tüm katılımcıların sayısı 40 değişik ülkeden 690 kişi.
CLIPPER 70’LER ÜÇÜNCÜ NESİL TEKNE
Bu yılki yarışlara 70-foot (23 metre) bir örnek teknelerle 12 takım katılıyor. Bu şekliyle de Clipper yarışı dünyanın en geniş yarışı oluyor. Clipper’in tek tasarımlı 12 teknesi üçüncü nesilde. 2013-2014 Yarışında 6. Ayakta One DLL teknesinin kırdığı 35 knotluk rekoruyla daha önceki Clipper 60 ve Clipper 68’lerden daha hızlı ve dinamik olduğunu kanıtladı. Mimar Tony Castro tarafından tasarımlanan bu tekneler bu yarış şekline göre çok uygunlar, mürettebat bu teknelere çok rahat bir şekilde uyum saglayabiliyor, ve mürettebatın kendi evi gibi yerleşebilmesi ve dar bir alandaki yaşamda uzmanlaşması için de birçok ayrıntı düşünülmüş. Clipper 70 teknelerinde iki dümen, ikiz rudder ve 6-footluk bowsprit adı verilen başta bir bölüm bulunuyor. 6-foot boxsprit içine teknenin hızını ve performansını artıran 3 büyük asimetrik spinnaker ve bir de Yankee başyelkenlerinin bulundugu çanta sığıyor. Yeni gövde tasarımı özellikle Ekvator yakınlarındaki hafif rüzgarlı havalarda veya okyanus geçerken değişen hava sistemleri arasında daha iyi bir performans ve kontrol, ağır havalarda ise sadece yüksek hızı değil aynı zamanda güvenlik konusunda da tüm kontrolu sağlıyor.
CLIPPER YARIŞI KURUCUSU ÜNLÜ DENİZCİ SIR ROBIN KNOX JOHNSTON
Clipper yarışı 1996 yılında Sir Robin Knox Johnston tarafından kuruldu. Dünyanın en iyi denizcilerinden olan Sir Robin Knox Johnston 1968-1969 yıllarında 19 yaşındayken tek başına ve durmaksızın dünya turunu ilk defa tamamlayan denizci olarak ün kazanmıştı. Sir Robin’in Clipper yarışını kurmasının nedeni bir insanın geçmiş denizle ilgili deneyimlerinden bağımsız olarak okyanus yarışı heyecanını tatmasını olanaklı hale getirmek . Bir amatör denizcinin okyanus yarışlarına katılabileceği tek yarış bu. Katılanların yüzde 40’ı bu yarışlar için yapılan eğitimden önce hiç yelken yapmamış yada denizle ilgisi olmamış insanlar.
AMATÖRLER DE OKYANUS YARIŞI YAPAR
Bu çok kendine özgü olan yarış 18 yaşından büyük olan taksi söforlerinden tutun da, şirketlerin önemli yöneticilerine, hastabakıcılara, çiftçilere, havayolu pilotlarına, ögrenci veya öğretmenlere toplumun her kesiminden insanları şimdiye kadar kucakladı, onların Tabiat Ana ile en zor şartlarda buluşmasını sağladı. 18 yaşında katılanlar olduğu gibi üst yaş limiti olmayan yarışlarda 74 yaşında bile katılımcılar oldu. Katılımcıların hepsi bir yıl boyunca yarışmıyorlar, kimi bir ayak, kimi iki ayak yapıyor kimi de daha uzun seyirleri seçiyor. Bunların içinde dünya turunu da tamamlayanlar azımsanmayacak kadar çok.
Bütün yarış güzergahı boyunca 6 kitada 8 ayaktan oluşan 14 yarış yapılacak ve her yarış için takımlar Formula 1 stilinde yapılan önde gidiş durumlarına göre puan alacaklar. Final yarışından sonra bütün toplam puanları en yüksek olan takım yarışı kazanmış olacak ve kupayı alacak.
YARIŞ LONDRA’DAN BAŞLADI
İşte bu özellikleriyle bu yil 10. Defa yapılacak Clipper Dünya Turu Yarışı 30 Agustos günü Saint Kathrine Docs’dan trafigin yoğun oldugu ögle saatlerinde başladı. Binlerce seyircinin, katılımcı yakınlarının alkışları, kıyıdan uzaklaşan teknelerin ihtişamı herkese duygulu anlar yaşattı.
Atlantik Ticaret Rüzgarlarının hakim olduğu 5000 deniz millik 1. Ayak yarışı Londra’dan başladı, Rio de Jeneiro’da bitecek.
KORKUNÇ KAZA
5 Eylül günü daha yarışın ilk günlerinde inanılmayacak ve unutulmayacak bir kaza yaşandı. Yarış teknelerinden ICHORCOAL (CV 21) yelkenlisi Portekiz’in 120 deniz mili açıklarında seyrederken rüzgar kuvvetini iyice artırdı ve 6 kuvvetinde esmeye başladı.6 kuvvetinde başka deyişle saatte 24-30 mil yada 21-27 knot esen rüzgarda güvertede olan ANDY arkadaşlarıyla birlikte ana yelkeni küçültüyordu, geceydi, Andy anayelkenin dibine düştü, hareketsizdi, bilincini kaybetmişti. Herkes bumbanın ona çarpmış olabilecegini düşündü. Hemen kendisine tibbi müdahale yapıldı fakat bilinç kaybı devam ediyordu. Bunun üzerine tekne hemen uydu telefonu yoluyla medikal yardım ekibi Praxes Medical Group ile iletişime geçti. Kanada’da Halifax ‘ta olan bu yardım ekibinden doktor tavsiyesi alındı. Ancak Andy yaşatılamadı. CV21 teknesi yarışı derhal bırakarak Kuzey Portekiz’e dogru yol aldı ve 6 Eylül akşam saatlerinde Porto limanına vardı. Buraya derhal gelen Başkan Sir Knox Johnston, Yarış Direktörü Justin Taylor onları karada bekliyordu. Andy kurtarılamamıştı. Ichorcoal teknesi kaptanı digerleriyle bir araya gelerek durum degerlendirmesi yaptılar, hep birlikte daha sonra saygı duruşunda bulunuldu.Andrew’un kaybedilmesi herkesi fazlasıyla üzdü. Andy 16 yaşından beri yelken yapmaktan hoşlanıyordu. Egitim sırasında Competent Crew, Day Skipper, Yachtmaster Theory ve Coastal Skipper kurslarını bitirmişti.
Takım kaptanı Skipper Darren Ladd takımıyla yarışa devam etme kararı aldıklarını açıkladı, “ bu kararın nedeni Andy’ye olan saygımız ve onun denizcilik arzusunu devam ettirmek, kısmen de takım olarak olanların üstesinden gelme isteğimiz. Tek yapabilecegimiz şey şu anda tekrar teknemize binip Andy’yi kalplerimizde ve aklımızda yaşatarak yarışa devam etmek. “
“ANDY birlikte yelken yapmaktan zevk duyacaginiz degerli bir arkadaştı. Hepimizde unutamayacağımız iyi bir etki bırakmıştı. Onu kaybetmiş olmaktan dolayı hepimiz büyük bir yas içindeyiz, tek tek bu durumu konuştuk, takım olarak degerlendirdik, takımımla gurur duyuyorum, tekrar denize açılmak bize iyi gelecek. Hepimiz kendi ölçülerimizde çok acı çekiyoruz ama takım olarak bunun üstesinden geleceğiz. “
“ Kaza olduktan sonraki saatlerde çok şaşkındım, ne hissediyordum bilmiyorum, bu durumla nasil başedebileceğimi düşünemiyordum bile. Yavaş yavaş diger takımların liderlerinden emailler gelmeye başladı, daha sonra Yarış Ofisinden, sonra da telefonla iletişim kurulmaya başlayınca hem arkadaşlarımdan hem de ailemden destek gördüm. Anladım ki, yarış sırasında başımıza gelen herşeyle başedebiliriz. Başetmek zorundayız. “
Clipper Yarışları neredeyse 20 yıldır yapılıyordu ve şimdiye kadar böyle bir kaza yaşanmamıştı. 3300 amatör mürettebat eğitimden geçirilerek yarışlara katılmış ve denizci olmuşlardı ama ölümle sonuçlanan korkunç bir kaza ilk defa başlarına geliyordu.
Andrew yat Porto’ya geldikten sonra gece 2200 sıralarında yerel ambulansla tekneden alındı, o götürülürken bütün mürettebat arkadaşlarıyla vedalaştı, içlerinden biri sesli olarak Andy için dua okudu. Sabah Andy ASHMEN’in yakınlarıyla temasa geçildi, durum bildirildi.
Clipper yarışı kurucusu Sir Robin Knox Johnston söyle dedi: “Bu çok üzücü bir olay, benim kalbim de ailesi, arkadaşları, ve eğitim günlerinden beri birlikte oldukları, onu büyük bir sevgiyle seven takım arkadaşları kadar ağır. Kişinin güvenligi en önemli önceligimiz. Simdiye kadarki kayıtlarımız bunu kanıtlıyor. Bu durumun ayrıntılarını herşeyi derhal ilgili otoritelerle inceleyecegiz.”
YARIŞ DEVAM EDİYOR
Bu üzücü olaydan sonra yarış eskisi gibi yine devam etti ama herkesin kalbinde derin bir hüzünle.
Benim bu yazıyı yazdığım bugunlerde tekneler Brezilya’ya dogru 3000 deniz milini aştılar, Kuzey Yarım Küreden Güney Yarım Küreye geçiyorlar, ekvator geçme törenlerini de mutlaka eksik etmiyorlardır. Geriye 2000 millik yolları ve aşagı yukarı 10 günleri kaldı. Doldrum koridoru diye de adlandırılan bu bölgede, rüzgarsızlik da yaşanabilecegi gibi zaman zaman yagmurla karışık squal denilen ani fırtınalı bölgeler de olabiliyor. İki yil önce bazı tekneler Doldrumlarda bir haftadan fazla takılıp kalmışlardı. Bu doldrumların gerçek ismi The Inter Tropical Convergence Zone, veya ITCZ, kuzey ve güney hava sistemlerinin arasındaki boşluk. Buralarda çok az rüzgarlar dışında hiç rüzgar olmayabiliyor. Bununla birlikte yine bu bölgede tropikal iklimin yarattığı ani kisa süreli yagmur firtinası, şimşek de arada bir görülüyor. Yarış Komitesi böyle uzun süreli takılma durumunun başgöstermesi halinde teknelere kısa süreli 60 saati geçmeyecek motor kullanma izni veriyor. Ancak yarışcıların konsantrasyonlarının yüksek olması durumunda hizlarını yükseltebileceklerine inandıklarını da ekliyor
Gördügünüz gibi iyisiyle kötüsüyle yarışlar gerçek bir mücadele öyküsü… Rüzgarları bol olsun diyelim.