Yazının başlığını biraz uzatalım; «Türkiye’de resmi törenlerde İstiklal Marşı’ndan önce yapılan saygı duruşunda çalınan «Ti Sesi”, ya da müzik parçası nereden geliyor?”
Bildiğiniz gibi Türkiye’de resmi törenlerde İstiklal Marşı’nda önce, genellikle Atatürk, şehitler ve sonsuzluğa göç eden büyüklerimiz için bir saygı duruşu yapılır. Saygı duruşu sırasında 30 saniye kadar süren «Ti Sesi” çalınır ve arkasından İstiklal Marşı söylenir.
‘Ti Sesi’nin Kökeni Ne?
‘Ti Sesi’nin kökenini merak ettiniz mi bilemem. Ben merak ettim. Merakımı, bir önceki Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Bush Türkiye’ye geldiği zaman söylediği söz arttırdı. Bush, İstiklal Marşı’ndan önceki saygı duruşunda ‘Ti Sesi’ni duyunca çok memnun olmuş, «kültürümüz buraya kadar gelmiş” demiş.
Konuyu biraz araştırdım. Anılan ‘Ti Sesi’nin önce 1953 yılı ABD yapımı «From Here To Eternity” adlı ve Türkçe’ye «İnsanlar Yaşadıkça” olarak çevrilen filimdeki müzik parçalarından biri olan «Military Taps” olduğunu öğrendim. Müziğin bestekarı ise Daniel Butterfield. Meraklısı; ”http://www.youtube.com/watch?v=Wn-iz8z2AGw”den bu müziği dinleyebilir.
İlk başlangıçta, ‘Ti Sesi’nin «İnsanlar Yaşadıkça” filminden alındığı sanılabilir. Ancak araştırmayı biraz derinleştirdikçe, müziğin bestekarı Daniel Butterfield’in (1831-1901) Amerikan İç Savaşı’nda generalliğe kadar yükselmiş bir iş adamı olduğu ortaya çıkıyor. Bu müziğin de, iç savaş sırasında savaşın yıkımlarına karşı yakılmış bir ağıt olduğu söylenebilir.
Ti Sesi Türkiye’ye Ne Zaman, Nasıl ve Neden Girdi?
Şimdi sorulması gereken sorular var. Birincisi şu: ‘Ti Sesi’, Türkiye’ye ne zaman, nasıl girdi? Ben açık bir cevap bulamadım. Müzik tarihçileri ve konunun uzmanları elbette bilirler. Ancak bir olasılıkla Türkiye’ye Kore Savaşı ile girdiği düşünülebilir. Bu yıllar, o zaman ki kimi büyüklerimizin deyişiyle «Küçük Amerika olacağız” denilen yıllara denk geliyor.
İkincisi şu: İstiklal Marşı, Türkiye Cumhuriyeti’nin marşıdır. Bir başka deyişle, Türk Milleti’nin emperyalizme karşı duruşunun, direnişinin, onur ve bağımsızlık isteğinin bir ifadesidir. Durum böyleyken hangi gerekçeyle, Amerikan İç Savaşı sırasında bestelenmiş bu müzik parçası saygı duruşuna eklenmiştir? Hemen belirtelim, Amerikan İç Savaşı, köle ticareti ve sömürüsüne dayalı olarak yapılan tarım ekonomisinin egemen olduğu Amerika’nın güney eyaletleri ile serbest ucuz işgücüne gereksinme duyulan sanayiye sahip kuzey eyaletlerinin çıkar çatışmasının bir sonucu idi. Bu nedenle, Amerika için önemli olan bu müziğin, Türkiye için neyi ifade ettiğini İstiklal Marşı’ndan önceki saygı duruşuna ekleyenler açıklamalıdırlar diye düşünüyorum.
Yapılması gereken ilk iş, ‘Ti Sesi’ni saygı duruşundan derhal çıkartılması ve Türk bestekarlarınca bir müzik yapılmasıdır. Sanırım bu konu üzerinde durmuş ve duracak müzik bilimcilerimiz vardır. Ancak konunun yalnız müzik bilimcilerini değil, BÜTÜN YURTSEVERLERİ İLGİLENDİRDİĞİ kanısındayım.
