«Şimdiye dek düşünmediyseniz
Bakmayın içinde ne var,
Küçük bir kitaptır yaşamak
Elinde tutmaya yarar.”
Yaşamak adında elimizde tuttuğumuz bu kitabı zenginleştiren dizelerin, duyguları anlamlandıran, düşünceleri aydınlatan sözcüklerin sahibidir Cemal Süreya. Aşk var mıdır bilmem Cemal Süreya olmadan yaşanan. Bu yüzdendir belki her aşk üç kişiliktir Cemal Süreya bir kere okununca ya da eksik eğer hiç okunmadıysa…
Asıl adı Cemallettin Seber namı diğer Cemal Süreya… Doğum tarihi 1931’dir. Doğum yeri Pülümür… 1938’de ailesiyle Bilecik’e sürgün edilmiş altı ay sonra annesini yitirmiştir.
«… Annem çok küçükken öldü. Beni öp sonra doğur beni.” diye yazmıştır hayatı yazdıklarında yaşayan Süreya. İlkokula İstanbul’da başlamış, ortaokulu Bilecik’te bitirmiştir, lise eğitimini İstanbul’da sürdürmüştür. 1954’te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde iktisat ve maliye bölümlerini bitiren Süreya, üç yıl sonra 1957’de de babasını kaybetmiştir.«Sizin hiç babanız öldü mü? Benim bir kere öldü kör oldum…” sözleri ile de babasının inanamadığı ölümünü anlatmıştır şair.
Cemal Süreya edebiyatçı kimliğinin dışında birçok önemli görevde bulunmuştur. Maliye Bakanlığı’nda müfettiş yardımcılığı, müfettişlik, Darphane Müdürlüğü, Ortadoğu İktisat Bankası Yönetim Kurulu üyeliği bu önemli görevlerden bazılarıdır. Ancak, Cemal Süreya deyince edebiyat, şiir, akla gelmeli; sayılardan çok sözcükler konuşmalıdır.
Mülkiye dergisinin 8 Ocak 1953 tarihli sayısında ilk defa «Şarkısı Beyaz” isimli şiiri yayınlanmıştır Süreya’nın. Türk edebiyat ve düşün hayatına çok büyük katkılarda bulunmuş başta kurucusu olduğu «Papirüs” isimli dergi olmak üzere birçok yayın organında duygu ve düşüncelerini paylaşmıştır okuyucularıyla. Bunların arasında Oluşum, Türkiye Yazıları, Saçak, 2000’e Doğru dergileri, Aydınlık ve Yeni Ulus gazeteleri bulunmaktadır.
Edebiyatımızdaki «İkinci Yeni” akımının en önemli temsilcilerinden birisi haline gelen Cemal Süreya, ayrıca birçok ödül almış bu anlamda yaşamı süresince de taçlandırılmıştır. «Üvercinka” 1958 yılında Yeditepe Şiir Ödülü’ne (Arif Damar ile birlikte), «Göçebe” 1966 yılında Türk Dil Kurumu Edebiyat Ödülü’ne «Güz Bitiği” adlı kitabı ise 1988 yılında Behçet Necatigil Şiir Ödülü’ne layık görülmüştür.
Bu başarılı, yaşamı dolu dolu hisseden, düşünen, yaşayan adam hayatı aşkta yaşamıştır. Hayatı sevmiş, aşkı sevmiştir. Hem de öylesine ki « Keşke yalnız bunun için sevseydim seni” sözleriyle bitirdiği şiirlerde aşkı yaşatmıştır bize de… Yalnızca aşkı mı? Bütün duyguları… Dört evliliği olmuştur Süreya’nın. Son eşi Bayan Nihayet’e şöyle seslenir dizelerinde: «Sen Bayan Nihayet, sen ölümüm kalımım. Ben artık adam olmam bu derde düşeli.”
Hayatı sözlerinde yaşadığı gibi sözlerinde bitmiştir. 9 Ocak 1990’da İstanbul’da son bulmuştur hayatı. Ancak şiirinde «Yaşayanlar unutmuştu bizi. Biz öldüğümüzle kalmıştık” diyen şairi hiçbir zaman unutmayacak yaşayanlar. Çünkü dünya var oldukça aşıkların aşkında yaşayacak Cemal Süreya… 8 Ocak 1990’da ölümünden bir gün önce yazdığı cömert sözler son sözleri değildi elbet. Her zaman söyleyecekleri olacak onun bize…
«Ölüyorum tanrım,
bu da oldu işte
Her ölüm erken ölümdür,
biliyorum tanrım
Ama ayrıca aldığın bu hayat,
fena değildir…
Üstü kalsın…”