Geçtiğimiz Mart ayında DEİK-TÜSİAD Çin’e İhracatı Arttırma Araştırma Grubu “Türkiye’den Çin’e İhracatın Geliştirilmesi ve Öneriler Anketi” raporunu yayınladı. Bu rapor Türkiye’deki işletmelerin Çin’e ihracat koşullarını geliştirmek ve Çin ile ihracatta karşılaştıkları zorlukları tespit etmek amacıyla hazırlandı.
Bu anket 2 Aralık-23 Aralık 2022 tarihleri arasında Çin’e ihracat yapan TÜSİAD ve DEİK üyesi 20 firma tarafından yanıtlandı. Raporda anket katılımının düşük olması Türkiye’den Çin’e yapılan ihracat hacminin düşük olmasına bağlanıyor. Bu firmaların %70’i büyük ölçekli işletme (250 çalışan üstü, yıllık net satış hasılatı 250 milyon TL üstü), %25’i orta ölçekli işletme (250’den az çalışanı olan, yıllık net satış hasılatı 250 milyon TL’yi aşmayan) ve %5’i küçük ölçekli işletmelerden (50 kişiden az çalışan, yıllık net satış hasılatı 50 milyon TL’yi aşmayan) oluşmakta.
Firmaların Çin’e yaptıkları son bir yıllık ihracat miktarı soruldu.
Firmaların %45’i 1 milyon Dolardan az cevabını verdi. %25’erli gruplar sırasıyla 1-10 Milyon Dolar ve 10-50 milyon Dolarlık ihracat değerine sahipler. %5’lik bir grup ise 50-100 Milyon Dolar ile en yüksek ihracat değerine ulaşmakta.
Çin’e İhracat Hacmi-Tahmini Yıllık İhracat Hacmi
Firmaların Çin’e tahmini yıllık ihracat hacmindeki değişimler büyük değişkenlik gösteriyor. Firmaların %30’u %5’ten fazla bir büyüme tahmininde bulunurken firmaların %25’i %0-5 arası büyümeyi öngörmekte. Sıradaki %15’lik grup, %0-5 arası düşüş; %10’luk bir grup %5-10 arası düşüş ve %5’lik bir grup ise %10’dan fazla düşüş beklentisi içinde olduklarını belirtmişlerdir.
Çin’e İhracat Yaparken “Gümrük İşlemleri” Konusunda Yaşanılan Sorunlar
Katılımcı firmaların Çin’e ihracat yaparken gümrük işlemleri konusunda %85’inin sorun yaşamadığı, kalan %15’lik kesimin ise sorun yaşadığı tespit edildi. %15’lik grubun yaşadığı sorunlar sorulduğunda:
-
Çin Gümrük Genel İdaresi (GACC) sisteminde yaşanan sorunlar
-
Ürün vergilendirmelerindeki değişikliklerin yol açtığı sıkıntılar
-
Akreditifli işlemlerde akreditiflere teyit eklenmesinde yaşanan zorluklar
-
Çin’de ürün kayıt sürecinin çok uzun ve katı olması
-
Covid-19 tedbirleriyle gümrüklerde yaşanan yavaşlama; bu durumun raf ömrü kısa olan ürünlere etkileri ve yoğun yaşanan regülasyon güncellemeleri sebebiyle satış izinlerinde yaşanan gecikmeler
cevapları verildi.
Çin’e İhracat Yaparken “Lojistik Konusunda” Yaşanan Sorunlar
Çin’e ihracat yaparken lojistik konusunda firmaların %60’ının sorun yaşamadığı, %40’lık kısmın bazı sorunlar yaşadığı tespit edildi. Bu sorunlar aşağıda sıralanmaktadır:
-
Limanlarda yaşanan tıkanıklar
-
“Blank sailing” durumu
-
Yüksek lojistik masrafları
-
Türkiye-Çin arası direkt gemi hatlarının yetersizliği
-
Konteyner yetersizliği
-
Uzun süren transit süreleri ve deniz yoluna alternatifin olmayışı
-
Havayolu sevkiyat maliyetlerinin yüksekliği
Çin’e İhracat Yaparken “Pazara Giriş Koşulları” Konusunda Yaşanan Sorunlar
Çin’e ihracat yaparken “Pazara Giriş Koşulları” konusunda firmaların %75’i sorun yaşamadığını belirtti. Sorun yaşadığını belirten %25’lik grubun sorunları aşağıda sıralanmıştır:
-
Türk ürünlerinin Çin pazarında yeterince tanınmaması, ülkemiz ürünlerinin menşeinin profesyonel alıcılarca bilinirliğinin düşük olması, Avrupa, Avustralya, Amerikan markalarına karşı dezavantajlı konumu,
-
Ev tekstilinde rekabetin çok yüksek olması sebebiyle, markalaşmanın getirdiği masraflara karşılık ürün fiyatının dengede tutulması hususunda yaşanan zorluklar,
-
Çin pazarına giriş koşullarının Türk ihracatçılarca yeterince bilinmemesi, Çin’de bazı eyaletlerin “ithal ürün kullanma yasağı” sebebiyle yaşanan sorunlar,
-
Türkiye’den firmaların/markaların doğrudan Çin pazarına girmesinde yaşanan zorluklar sebebiyle, Türk ürünlerinin Çin’de uzun yıllardır üretim yapan ve kendini ispatlamış batılı tedarikçiler üzerinden dolaylı olarak pazara girmek durumunda kalması,
-
İhracat izin süreçlerinin zor olması,
-
Pazara girişte süpermarket listeleme bedellerinin yüksek olması ve yüksek gümrük vergilerinin fiyat dezavantajı oluşturması.
Çin’e İhracat Yaparken “Finansman” Konusunda Yaşanan Sorunlar
Çin’e ihracat yaparken “Finansman” konusunda firmaların %70’inin sorun yaşamadığını belirtti. Sorun yaşayan %30’luk kesimin belirttiği konular aşağıda paylaşılmıştır:
-
Pazarlama ve reklam masrafları,
-
Eximbank’ın Asya ülkeleriyle olan ticarette destek vermemesi,
-
Çin bankalarınca açılan akreditiflere, Eximbank Türkiye’nin teyit eklememesinin alacak sigortası açısından yarattığı sorunlar
-
Akreditif kırdırma işlemi,
-
Çin’den ödeme gelirken beyanlarında “mal mukabili vb.” ödeme şekli yazılmadığı için bankalara her ödemede beyanda bulunma zorunluluğunun olması.
Çin’e İhracat Yaparken “Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler” Konusunda Yaşanan Sorunlar
Çin’e ihracat yaparken “Türkiye’deki Yasal Düzenlemeler” konusunda hiçbir katılımcı firma sorun yaşamamaktadır.
Çin’e İhracat Yaparken “Çin’deki Yasal Düzenlemeler” Konusunda Yaşanan Sorunlar
Çin’e ihracat yaparken “Çin’deki Yasal Düzenlemeler” konusunda katılımcıların %65’i sorun yaşamadığını belirtti. %35’lik kesim aşağıda belirtilen sorunlarla karşılaşmaktadır:
-
Çin’de ürün analiz ve sonuçların uzun sürmesi
-
Tekstil sektöründe, “Sentetik ve Suni Devamsız Lifler / Akrilik veya Modakrilik Lifler” konusunda, Çin 2016 yılında %8,2’lik antidamping vergisi başlatması (Bu sebepten ilgili ürünlerin ihracat hacmi azalırken Çinli firmaların Türkiye’ye ihracatlarının hızla arttığı belirtildi.)
-
Çin’de yasal bir düzenleme tebliğ edildiğinde metnin genelde Çince olması ve İngilizcesi oluşturulana kadar geçen süreçte gecikmelerin yaşanmasından sevkiyatların sekteye uğraması
-
Çin’deki ürün kayıt süreçlerinin uzun ve yorucu; mevzuatın katı olması (Özellikle etiket ve ambalaj mevzuatı)
-
İhracat izin süreçlerinin çok zor olması
-
Yüksek gümrük vergilerinin pazarda fiyat dezavantajı oluşturması
-
Etiket evrak düzenlemelerinde regülasyonların sürekli değişmesi
-
Covid tedbirleri çerçevesinde yaşanan aksaklıklar ve seyahat engeli
Çin’e İhracat Yaparken Yaşanan “Diğer” Sorunlar
Çin’e ihracat yaparken karşılaşılan “Diğer” sorunlar sorusuna, katılımcıların %80’i sorun yaşamadığını belirtti. %20’lik grubun yaşadığı sorunlar aşağıda paylaşılmıştır:
-
Tedarikte gecikmeler ve lojistik fiyatlarında yaşanan dengesizlikler,
-
Vize alma konusunda yaşanan zorluklar nedeniyle Türk şirketlerinin ortaklaşa araştırma & geliştirme projeleri yürüttüğü,
-
İhracat yaptığı Çinli firmalarla fiziki bir temas ve sağlıklı bir iletişim gerçekleştirememesi,
-
Fikri mülkiyet hakları konusunda yaşanan sıkıntılar (Türkiye’den ithal edilen ürünlerin kopyalanma ve benzer bir markayla tekrar üretilmesi riski),
-
Seyahat kısıtlamaları sebebiyle ihracat fırsatlarının kaçması.
