10 Ekim 2022 tarihinde KOSGEB tarafından “Ar-Ge ve İnovasyon Programı Nihai Değerlendirme Raporu” yayımlandı. KOBİ’ler hakkında pek çok detay olan bu raporda önemli noktalardan birisi KOSGEB Desteklerinden faydalanan şirketlerin memnuniyet seviyesi ölçen anketler içermesi. Finansal desteklerin yeterliliğinden inovasyon sürecine, yeniliği ticarileştirebilmekten istenen destek tercihlerine pek çok konuda veri sağlayan bu rapor, Ar-Ge politikalarını geliştirmek isteyen siyasi partilere de ışık tutabilir.
KOSGEB desteğinden faydalananların popülasyon büyüklüğü 4.989’dur. Daha önce KOSGEB destekleri için yürütülen 4 değerlendirme çalışmasının da memnuniyet anketlerinde destek alanların desteklere ilişkin genel memnuniyet seviyesinin %80’in üzerinde çıkması üzerine incelenen olayın görülme sıklığı (p) 0,8 kabul edildi. %95 güven aralığında ve olayın görülüş sıklığına göre yapılmak istenen ± sapma (d) 0,05 alındığında 234 yararlanıcıya ulaşmak gerektiği görüldü. Yürütülen anket çalışması neticesinde 77’si girişimci, 259’u işletme olmak üzere 336 yararlanıcıya ulaşarak yeterli örneklem büyüklüğüne ulaşıldı.
Finansal sorunlar %48,2 ile (girişimcilerde %64,9, işletmelerde %43,2) en fazla belirtilen sorun olmuştur. Bir diğer önemli sorun girişimcilerde %33,8 ile tedarik sorunlarıdır. İşletmelerde ise finanslar sorunlardan sonra %26,3 ile istihdam sorunları öne çıkmaktadır.
Destekten yararlananların %91,4’ü (işletmelerin %92,3’ü, girişimcilerin %88,3’ü) destek aldığı projeler kapsamında en az bir fikrini ürüne/yeniliğe dönüştürebildiğini belirtmektedir.
Destekten yararlananların %72,3’ü (girişimcilerin %66,2’si, işletmelerin ise %74,1’i) en az bir ürünü/yeniliği ticarileştirdiğini belirtmiştir. 23’ü (%33,8) girişimci, 62’si (%25,9) işletme olmak üzere 85 yararlanıcı ise desteklendiği projeler kapsamında en az bir fikrini ürüne/yeniliğe dönüştürmeyi başarmasına rağmen bu ürünü/yeniliği ticarileştirememiştir.
Söz konusu 85 yararlanıcının ortaya çıkardığı ürünü/yeniliği ticarileştirememe sebepleri incelenmiştir. “Finansman kaynağının yetersiz kalması ve ek kaynak ayrılamaması” nedenini girişimcilerin %82,6’sı, işletmelerin ise %48,4’ü “ilk sırada göstermişlerdir. “Üretim altyapısının yetersiz olması” ise hem girişimcilerin hem de işletmelerin 4’te 1’inden fazlasının işaret ettiği sorundur. Bunlara ek olarak girişimcilerin çeyreği “Müşteriye ulaşabilecek satış kanalı bulunamaması” sebebini göstermiştir.
En az bir ürünü/yeniliği ticarileştirdiğini belirten 45’i girişimci, 177’si işletme olmak üzere 222 yararlanıcılardan girişimcilerin %80’i (36), işletmelerin ise %74,6’sı (132) ticarileştirme aşamasında hiçbir kurum/kuruluştan destek almamıştır.
336 yanıtlayıcıdan 182’si (%54,2) programda yer alan destek çeşitlerinin yeterli olduğu, 154’ü ise (%45,8) yetersiz olduğunu düşünmektedir. Programda yer alması istenen destek çeşitleri sorulduğunda girişimcilerin %75’i, işletmelerin %59’u işletme giderlerinin; girişimcilerin %68,8’i, işletmelerin %59’u makine-teçhizat kiralama giderlerinin karşılanmasına ihtiyaç duyduklarını belirtmiştir.
