Bu yazıda Türkçe çocuklar için felsefeye ve mantığa giriş niteliğinde yazılmış bir kitabı tanıtacağım. Ali Emrah Şarlı’nın yazarı olduğu Mantık Ağacı Teo ve Alp Arasında Dokuz Sohbet adlı kitap Mayokalar Yayıncılık tarafından yayınlandı. Benim hocam olan Prof. Dr. Teo Grünberg ile ülkemizin aydın geleceğini temsil eden Alp arasında geçen 9 diyalogdan oluşuyor.
Bu kitap, özellikle Türkçe’de çocuklar için felsefe alanında Türk çocukları için yazılmış büyük bir boşluğu dolduruyor. Hatta bu nitelikte, yani doğrudan mantık öğretimi odaklı bir kitap çeviri yazında da ne yazık ki bulunmuyor. (Türk gençliği için yazılmış bir diğer kaynak Hüseyin Batuhan’ın Uğur Felsefe Öğreniyor kitabıdır.)
Kitabın ilk bölümünde gündelik dil bağlamında, kitabın genel yöntemi olan soru cevap uslamlaması üzerinden temel akıl yürütme kuralları tanıtılıyor. Ardından mantığın ve felsefenin temel konularından biri olan “Doğru nedir?” sorusunun yanıtı sorgulanıyor. Bununla bağlantılı olarak devam eden bölümde önyargıların nedenleri üzerine bir diyalog okuru buluyor. Önceki bölümlerden hareketle, biraz da felsefenin yönlendirmesiyle aklın ilkelerinin kullanımı örnekleriyle diyalogda yerini buluyor. Kuşku üzerinden uslamlama ve sorgulama ve ardın kavramsal ilişkilendirme bölümleri mantık dizgesi bütünselliğini devam ettiren öğeler olarak kitapta yerini alıyor. Yine kavramsallaştırma ile ilgili sık karşılaşılan tanımlama hatalarıyla ve devamında kitabın odağını oluşturan gündelik yaşamda mantığı kullanmasının işlenmesiyle Teo ve Alp arasında geçen öğretici sohbet sona eriyor. En son bölümde ise açıklamalı bir mantık terimleri sözlüğü yer alıyor.
Kitabın editör olan değerli hocamız Prof. Dr. A. Kadir Çüçen’in kitabın önsözünde değindiği üzere “Ali Emrah, ülkemiz insanının niçin daha çok bilgi ve bilim üretemediğinin nedeni olarak doğru ve düzgün düşünmedeki eksikliği görüp, bu eksikliği gidermeyi kendine görev edinmiş genç bir öğretmendir. Bu çalışmanın amacı, genç yaşta mantık bilgisine sahip olmanın nasıl olabileceğini göstermektir. Eğer her birey geleceğini kurmak ve olanaklarının peşinde bir yaşam sürmek istiyorsa önce kendisinde var olan düşünme yeteneğinin doğru kullanmasını fark etmesi ve bilmesi gerekmektedir.”
Kitap tanıtım yazısından kısaca:
Gençler için doğru, tutarlı ve geçerli düşünmenin ne olduğunu Teo ve Alp arasında geçen sohbetle anlatmaya çalıştığımız bu çalışmanın temel amacı; genç yaşta mantık bilgisine sahip olmanın bireye neler kazandırabileceğini göstermektedir. Her birey doğal olarak kendi geleceğini sağlıklı bir biçimde oluşturmak ve kendi olanaklarının peşinde koşmak ister. Bunun için de ilk adım olarak kendisinde var olan düşünme potansiyelinin farkına vararak bu yeteneği doğru bir biçimde kullanmayı öğrenmelidir. Sokratik yöntemle yazılmış olan bu kitap, Teo Hoca ile meraklı ve öğrenme arzusuyla yanıp tutuşan Alp’in arasında geçen dokuz konuşmadan oluşmaktadır. Doğurtma yöntemi, sorgulama, şüphe duyma, analitik düşünme, yanlıştan kaçınma, araştırma ve irdeleme, problem çözme, sentezleme, anlama, kavrama, tanımlama, akıl yürütme vb. öğrenme heveslisi tüm gençler için yazılmıştır.
