Örtülü Ödenek de Yetmedi

20.12.2015 NURCAN GÖKDEMİR / nurcangokdemir@birgun.net AKP hükümetlerinin kamu kaynaklarını hesapsız kullanma ve denetimden kaçırma uygulamalarının simgesi olan örtülü ödenek benzeri hesaplar oluşturma alışkanlığı bakanlıklara da yayılıyor. 2016 yılı geçici bütçesine de Dışişleri Bakanlığı, Kalkınma Bakanlığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Avrupa Birliği Bakanlığı ve Afet ve Acil Durum Başkanlığı bütçelerinde de bakanların, mevcut kamu harcama hukuku, muhasebe ve denetim sistemine tabi olmadan kullanılabileceği “özel hesap”lar konuldu.
TBMM Genel Kurulu’nda 1 Ocak-31 Mart 2016 tarihlerini kapsayan Merkezi Yönetim Geçici Bütçesi önceki gün kabul edildi. AKP, Sayıştay raporlarında da zaman zaman keyfiliği ve denetlenememesi nedeniyle eleştiri konusu yapılan özel hesap uygulamasından bu bütçe döneminde de vazgeçmedi. 2012 Yılında 68 madde, 2014 yılında 80 madde, 2015 yılında ise 91 maddeye ulaşan bütçedeki (E) Cetvelinin kapsamına giren bütçe tutarı, Maliye Bakanına verilen yetkiler dolayısıyla, tam olarak hesaplanamıyor, uygulama sonuçları da tam olarak bilinemiyor. ‘Özel hesaplar yaygınlaşıyor’
Aralarında eski Maliye Bakanı Zekeriya Temizel’in de bulunduğu Plan ve Bütçe Komisyonu’nun CHP’li üyeleri, bütçe kanununa ekledikleri muhalefet şerhinde, özel hesapların giderek yaygınlaştığına dikkati çekti. Özel hesapların, geçmiş yıllarda ANAP Hükümetleri döneminde kullanılan ve daha sonra kapatılan fonlardan bütçe disiplini açısından daha tehlikeli olduğu belirtilen özetle şu eleştirilere yer verildi: “Bu durum kamu kaynaklarının kamu harcama hukuku ve bütçe sistemi dışına çıkarılarak keyfi bir şekilde harcanmasına, dış denetimin kısıtlanmasına ve özel hesaplar aracılığıyla harcanan tutarların TBMM denetiminden kaçırılması ve Kamu İhale Kanunu dahil kamu harcama hukukunun dışında harcanmasına neden olmaktadır. ‘Kayırmacılığa açık’
Kamu idarelerinin bütçe ödeneklerinin bütçe sistemi dışına çıkarılarak özel hesaplara aktarılması, harcamaların kayırmacılığa ve belirli kişilerin korunmasına açık olması, iç denetiminin nasıl yapılacağı konusunda, genel denetim yerine, ilgili bakanın yetkilendirilerek kamu kaynağının nasıl harcanacağı, muhasebeleştirileceği, denetleneceği gibi konularda birleşemeyecek yetkilerin tek bir kişide toplanması, hesabının TBMM’ne verilmemesi, Sayıştay’ın özel hesapları takibi ve denetimi konusunun tartışmalı hale getirmesi, belgelendirilmesi ve muhasebeleştirilmesi konularında ayrı bir sistem oluşturulması hususunda ilgili bakana yetki verilmesi, kamu kaynaklarının bütçe sistemi dışına çıkarılması pek çok açıdan ‘özel hesap’ uygulaması kamu mali yönetimi ve kontrol sistemini düzenleyen yasal düzenlemelere bütünüyle aykırılıklar içermektedir.”