Hükümet programında işçi hakları
Raporda 64. Hükümet Programı da işçi hakları ve iş güvenliği yönünden değerlendirildi.
* Programın 22 sayfa süren “Demokratikleşme ve Yeni Anayasa” bölümünde iş cinayetleri ve genel olarak işçi haklarına dair bir cümle bile geçmiyor. Oysa sürekli altını çizdiğimiz işçi sağlığı ve iş güvenliği taleplerimizin anayasal güvence altına alınması ve iş cinayetlerinin / meslek hastalıklarının anayasal bir suç olması gerekliliği idi. İşçi sağlığı ve iş güvenliği konusu bu tartışmaların bir parçası olmalı.
* Programın 30 sayfa süren “İnsani Kalkınma ve Nitelikli Toplum” bölümünde ise işçi sağlığı ve iş güvenliği sorununa iki cümle ile değiniliyor:
“Diğer alanlarda olduğu gibi, çalışma hayatının merkezine de insanı koyuyoruz. Çalışan kesimlerimizin iş sağlığı ve güvenliği kendi başına bir değer olduğu gibi, verimli ve katma değeri yüksek bir üretim yapısının da ön şartıdır.” (Sayfa 64)
“Avrupa Birliği ve ILO standartlarını esas alarak oluşturduğumuz İş Sağlığı ve Güvenliği Eylem Planı’nı kararlılıkla hayata geçireceğiz.” (Sayfa 65)
* 2014 yılında coğrafyamızın tarihinin ve Cumhuriyet döneminin iş cinayetleri rekorunun kırıldığı bir yılı yaşadık. Bunun üzerine söylenen ise ilk olarak işçinin ‘insan’ ve ‘üretim değeri’ olduğu, ikinci olarak ise Eylem Planı’nın hayata geçirileceği vaadi.
* İşçi yine üretim içinde gelir kalemi olarak nesneleştiriliyor ve ülkemizi ihlallerden dolayı kara listeye alan ILO’ya atfen sürekli söylenen ancak yaşamda karşılığını görmediğimiz adımların atılacağı söyleniyor. Oysa bizler işçi sendikalarının ve meslek örgütlerinin de katılımıyla sorunların çözümü için ortaklaşılan adımların atılmasını istiyoruz.
* Programın bütününe yayılan ise işgücü piyasalarına esneklik sağlayan çalışma mevzuatlarının hayata geçirilecek olması. Özellikle genç nüfusun ve kadınların güvencesiz çalıştırılmasını derinleştirecek olan bu adımlar, gençlerin ve kadınların işçi sağlığı ve iş güvenliği sorunlarını, paralel olarak iş cinayetlerini / meslek hastalıklarını artıracaktır.
Kasım Ayında 131 İşçi Öldü
İstanbul – BİA Haber Merkezi 02 Aralık 2015
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Meclisi raporuna göre, kasım ayında en az 131 işçi hayatını kaybetti. 2015 yılının ilk 11 ayında iş cinayetlerinde en az 1593 kişi hayatını kaybetti.
Kasım ayındaki iş cinayetleri en çok inşaat ve yol işkolunda görüldü. Trafik ve servis kazaları bu ay yaşanan iş cinayetlerinin nedenlerinin başında geldi.
Hayatını kaybedenlerin altısı çocuktu. Dördü mülteci işçiydi.
11 ayda 1593 işçi öldü
Ocak ayında en az 128 işçi, Şubat ayında en az 85 işçi, Mart ayında en az 140 işçi, Nisan ayında en az 135 işçi, Mayıs ayında en az 167 işçi, Haziran ayında en az 155 işçi, Temmuz ayında en az 172 işçi, Ağustos ayında en az 160 işçi, Eylül ayında en az 176 işçi, Ekim ayında ise en az 144 işçi, Kasım ayında ise en az 131 işçi yaşamını yitirdi.
Böylece 2015 yılının ilk 11 ayında iş cinayetlerinde en az 1593 işçi hayatını kaybetmiş oldu.
İnşaat, yol en çok iş cinayetinin olduğu alan
İş cinayetleri inşaat, taşımacılık, tarım ve belediye iş kollarında yoğunlaştı. İnşaat, Yol işkolunda 37 işçi; Taşımacılık işkolunda 21 işçi; Tarım, Orman işkolunda 20 emekçi; Belediye, Genel İşler işkolunda 10 işçi; Madencilik işkolunda 6 işçi; Ticaret, Büro, Eğitim, Sinema işkolunda 6 emekçi; Gıda, Şeker işkolunda 5 işçi; Metal işkolunda 5 işçi; Konaklama, Eğlence işkolunda 5 işçi; Enerji işkolunda 4 işçi; Savunma, Güvenlik işkolunda 3 işçi; Tekstil, Deri işkolunda 2 işçi; Gemi, Tersane, Deniz, Liman işkolunda 2 işçi; Sağlık, Sosyal Hizmetler işkolunda 2 işçi; Ağaç, Kâğıt işkolunda 1 işçi; İletişim işkolunda 1 işçi hayatını kaybetti.
Hayatını kaybeden bir işçinin çalıştığı iş kolu belirlenemedi.
Kasım ayında yaşamını yitiren 131 emekçinin 118’i işçi, memur statüsünde çalışan ücretlilerden; 12’si çiftçilerden/küçük toprak sahiplerinden ve 1’i esnaflardan olmak üzere 13’ü kendi nam ve hesabına çalışanlardan oluşuyor.
Trafik/servis kazaları nedenlerin başında
İşçiler en çok trafik/servis kazaları, ezilme/göçük ve yüksekten düşmeden dolayı hayatını kaybetti.
Trafik, Servis Kazası nedeniyle 37 işçi; Ezilme, Göçük nedeniyle 28 işçi; Diğer nedenlerden dolayı (intihar, silahlı saldırı, kalp krizi, donma, beyin kanaması, dövülme) 24 işçi; Düşme nedeniyle 19 işçi; Elektrik Çarpması nedeniyle 10 işçi; Patlama, Yanma nedeniyle 6 işçi; Zehirlenme, Boğulma nedeniyle 4 işçi; Nesne Çarpması, Düşmesi nedeniyle 2 işçi; Kesilme, Kopma nedeniyle 1 işçi hayatını kaybetti.
5 kadın 126 erkek
Kasım ayındaki iş cinayetlerinde hayatını kaybedenlerin 5’i kadın 126’sı erkekti.
* Vahide Gökçay, 54 yaşında, çiftçi. Manisa Akhisar’da eşiyle tarlada çalıştıktan sonra hasatları ile dönerken traktör virajı alamadı.
* Aynur Dağdemir,49 yaşında, Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı – Op.Dr. Samsun İlkadım’da çalıştığı Özel Anadolu Hastanesi Çiftlik Şubesi’ndeki odasında sekreterinin kocası ile tartışmasını ayırmaya çalışırken bıçaklandı.
* Güler Temiz Yapıncak, 48 yaşında, ebe hemşire. 31 yıllık ebe olan ve 8 yıldır Samsun İlkadım’da Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi’nde görev yapan Yapıncak, gece nöbeti sırasında beyin kanaması geçirdi.
* Rahime Çiçek, 30 yaşında, müzikhol çalışanı. İzmir Çiğli’de çalıştığı mekanda soyunma odasında müşteri kavgası sırasında bıçaklandı.
* Fadime Yılmaz, 31 yaşında, özel güvenlik görevlisi. Ankara Keçiören Etlik’te çalıştığı AVM önündeyken çöp alan belediye temizlik kamyonunun manevrası sırasında ezildi.
6 Çocuk
İş cinayetlerinde 6 çocuk işçi yaşamını yitirdi. Tarım, metal, inşaat, taşımacılık, gemi ve belediye işkollarında emekli ya da emeklilik çağında, yani 51 yaş ve üstünde çalışan 29 işçi yaşamını yitirdi
14 yaş ve altında 2 işçi, 15-17 yaş aralığında 4 işçi, 18-27 yaş aralığında 11 işçi, 28-50 yaş aralığında 68 işçi, 51 yaş ve üstünde 29 işçi, Yaşı tespit edilemeyen/bilinmeyen 17 işçi yaşamını yitirdi…
Kasım ayında yaşamını yitiren çocuk işçiler;
* Mazlum Candede, 14 yaşında, çoban. Van Muradiye’de Avcı ailesinin çobanlığını 18 yaşındaki bir kişiyle yapıyordu. ‘Neden geç kaldın’ tartışması sonucu diğer çoban tarafından tüfekle vuruldu.
* Halil İbrahim Alış, 15 yaşında, tarım işçisi. Kahramanmaraş Nurhak’ta yaşıtları ile beraber meyve bahçesinde çalışmaya gitti. Bahçeden dönerken sürdüğü traktör dereye yuvarlandı.
* Ömer Faruk Bulut, 17 yaşında, çiftçi. Yozgat Dayılı Köyü’nde tarlada pancar sökme makinesinin pancar haznesine sıkışan taşı çıkarmak isterken kafası makineye sıkıştı.
* Bünyamin Buyun, 14 yaşında, inşaat işçisi. Ankara Mamak’ta inşaatta çalışırken akıma kapıldı…
* Abdulhamit Taben ve Ahmet Taben, 16 yaşındalar, Suriyeliler ve hurdacılar. Hatay İskenderun’da yanlarında çalıştıkları hurdacı sopayla döverek öldürdü. İşverenleri olan hurdacı çocukları dövüp öldürdükten sonra cenazelerini ayrı ayrı yerlere bıraktı. Akrabaydılar, birinin ailesi İstanbul’da diğerininki Suriye’deydi.
4 mülteci işçi
İş cinayetlerinde -3’ü Suriyeli 1’i Kırgız- 4 mülteci işçi hayatını kaybetti.
* Arslan Kulov, 21 yaşında, Kırgız otel işçisi. Antalya Kemer’de servis midibüsü takla attı.
* Talha Fahirci, 38 yaşında, Suriyeli çoban. Isparta Yalvaç’ta çalıştığı çiftlikte hurdaya ayrılmış ancak çalışır durumdaki plakasız traktörle eve dönmek için yola çıktı. Devrilen traktörün altında kaldı. Kimsesi olmadığı için cenazesini belediye kaldırdı.
* Abdulhamit Taben ve Ahmet Taben, Suriyeliler, 16 yaşındalar, hurdacılar. Hatay İskenderun’da yanlarında çalıştıkları hurdacı sopayla döverek öldürdü. İşverenleri olan hurdacı çocukları dövüp öldürdükten sonra cenazelerini ayrı ayrı yerlere bıraktı. Akrabaydılar, birinin ailesi İstanbul’da diğerininki Suriye’deydi.
En çok İstanbul ve Bursa’da
İş cinayetleri en çok Bursa, İstanbul, Samsun, Denizli ve İzmir’de yaşandı.
11’er ölüm Bursa ve İstanbul’da; 6 ölüm Samsun’da; 5’er ölüm Denizli ve İzmir’de; 4’er ölüm Adana, Ankara, Manisa ve Sinop’ta; 3’er ölüm Bartın, Çorum, Diyarbakır, Kayseri, Kocaeli, Mardin, Muğla, Tekirdağ ve Uşak’ta; 2’şer ölüm Antalya, Balıkesir, Çanakkale, Düzce, Hatay, Kastamonu, Konya, Malatya, Mersin, Nevşehir, Sakarya, Şanlıurfa ve Zonguldak’ta; 1’er ölüm ise Adıyaman, Afyon, Artvin, Bingöl, Bolu, Burdur, Edirne, Erzurum, Eskişehir, Gaziantep, Hakkari, Isparta, Kahramanmaraş, Kars, Kütahya, Osmaniye, Trabzon, Van, Yalova, Yozgat, Almanya, Cezayir, Gana ve Hint Okyanusu’nda yaşandı.