Yazının başlığını biraz uzatalım; «Türkiye’de Resmi Törenlerde İstiklal Marşı’ndan önce yapılan Saygı Duruşu’nda çalınan Ti Sesi, ya da müzik parçası nereden geliyor?”
Bildiğiniz gibi Türkiye’de Resmi Törenlerde İstiklal Marşı’ndan önce, genellikle Atatürk, şehitler ve sonsuzluğa göç eden büyüklerimiz için bir saygı duruşu yapılır. Saygı duruşu sırasında 30 saniye kadar süren Ti Sesi çalınır ve arkasından İstiklal Marşı söylenir.
Ti SESİNİN KÖKENİ NE?
Ti Sesi’nin kökenini merak ettiniz mi bilemem. Ben merak ettim. Merakımı, bir önceki Amerika Birleşik Devletleri(ABD) Başkanı Buş’un Türkiye’ye geldiği zaman söylediği söz artırdı. Buş, İstiklal Marşı’ndan önceki saygı duruşunda Ti Sesi’ni duyunca çok memnun olmuş, «kültürümüz buraya kadar gelmiş” demişti.
Konuyu biraz araştırdım. Anılan Ti Sesi’nin önce,1953 yılı ABD yapımı «From Here To Eternity” adlı ve Türkçe’ye «İnsanlar Yaşadıkça” olarak çevrilen filimdeki müzik parçalarından biri olan «Military Taps” olduğunu öğrendim. Müziğin bestekarı ise Daniel Butterfield.Meraklısı;”http://www.youtube.com/watch?v=Wn-iz8z2AGw” den bu müziği dinleyebilir.
İlk başlangıçta, Ti Sesi’nin «İnsanlar Yaşadıkça” filminden alındığı sanılabilir. Ancak, araştırmayı biraz derinleştirdikçe, müziğin bestekarı Daniel Butterfield (1831-1901)’in Amerikan İç Savaşı’nda generalliğe kadar yükselmiş bir iş adamı olduğu ortaya çıkıyor. Ti Sesi’nin de, iç savaş sırasında savaşın yıkımlarına karşı bestelenmiş bir ağıt olduğu söylenebilir.
Tİ SESİ, TÜRKİYE’YE NE ZAMAN, NASIL VE NEDEN GİRDİ?
Şimdi sorulması gereken sorular var.
Birincisi şu; Ti Sesi, Türkiye’ye ne zaman, nasıl girdi? Ben açık bir cevap bulamadım. Müzik tarihçileri ve konunun uzmanları elbette bilir. Ancak olasılıkla Türkiye’ye Kore Savaşı ile girdiği düşünülebilir. Bu yıllar, o kimi büyüklerimizin deyişiyle «Küçük Amerika Olacağız” denilen yıllara denk geliyor.
İkincisi şu; İstiklal Marşı, Türkiye Cumhuriyeti’nin Marşı’dır. Bir başka deyişle, Türk Milleti’nin emperyalizme karşı duruşu, direnişi ve bağımsızlık isteğinin bir ifadesidir. Durum böyleyken hangi gerekçeyle, Amerikan İç Savaşı sırasında bestelenmiş bu müzik parçası Saygı Duruşu’na eklenmiştir? Hemen belirtelim, Amerikan İç Savaşı, köle ticareti ve sömürüsüne dayalı olarak yapılan tarım ekonomisinin egemen olduğu Amerika’nın güney eyaletleri ile serbest ucuz işgücüne gereksinme duyulan sanayiye sahip kuzey eyaletlerinin çıkar çatışmasının bir sonucu idi. Bu nedenle, «Amerika için önemli olan bu müziğin, Türkiye için neyi ifade ettiğini İstiklal Marşı’ndan önceki Saygı Duruşu’na Ti Sesi’ni ekleyenler açıklamalıdırlar” diye düşünüyorum.
Yapılması gereken ilk iş, Ti Sesi’ni Saygı Duruşu’ndan derhal çıkartılması ve Türk Bestekarları’nca bir müzik yaptırılmasıdır. Sanırım bu konu üzerinde durmuş ve duracak müzik bilimcilerimiz vardır. Ancak «konu, yalnız müzik bilimcilerini değil, bütün yurtseverleri ilgilendiriyor” kanısındayım.
Not:
Bu yazı «1 Mayıs 2011” tarihinde kaleme alınmıştı. Saygın müzik dergilerinde yayınlandı. Yansımaları oldu. Örneğin,Köy-Koop İzmir Birliği,İzmir İli Çiftçi Örgütleri Güçbirliği Platformu, Muğla Barosu gibi örgütler aldığı kararlarla etkinliklerinde «Amerikan Ti Sesi”ni saygı duruşlarından çıkardılar.
Ancak konu kamuoyunun yeterince dikkatini çekmiş değil. İsterseniz bir sorun.