2015 Ağustos ayında başlamış olan ve 11 ay sürecek olan Clipper Dünya Turu Yarışları bu ay yarılanmak üzere. 7. Yarış Avustralya’dan başlayarak Vietnam’da Da Nang şehrine ulaştı. Vietnam’ın üçüncü büyük kıyı şehri olan Da Nang Marble Dağının eteklerinde, etrafı bembeyaz kum sahille çevrili kültür ve turizm merkezi. Bu yıl ilk olarak bu durak Clipper yarışlarında yer aldı. Seyir güzergahi da varacakları yer kadar ilginçti. Güney yarıküredeki Avustralya’dan çıkıp kuzey yarıküreye geçen yarışcılar birçok sürprizle karşılaştılar. Kuzeye yönelen yarışcıların planı, tropik bölgedeki seyirden sonra Doldrumlara girmek, Ekvatoru ikinci defa geçmek, sonra buradan da mümkün olduğunca çabuk kurtularak ticaret rüzgarlarına kavuşmak. Belki birçoğunuz doldrumlar, alizeler, ticaret rüzgarları bu terimleri unutmuş olabilirsiniz, kısaca hemen bunlardan bahsedeyim.
Alizeler, 30° kuzey ve 30° güney paralelleri çevresindeki dinamik yüksek basınç kuşaklarından, ekvatora doğru olan rüzgarlardır. Tam kuzey ve güneyden esmeleri gereken bu rüzgarlar, Yer’in dönmesi sonucu yön değiştirir. Kuzey Yarım Küre’de kuzeydoğudan güneybatıya; Güney Yarım Küre’de güneydoğudan kuzeybatıya doğru eser. Ekvator çevresinde yükselmiş olan hava da dengeyi sağlamak üzere üstten dönencelere doğru eserek üst alizeleri oluşturur.
Alizeler, karaların doğu kıyılarında bol yağışlara neden olurken kara içlerinde ve karaların batı kıyılarında kuru rüzgârlar olarak eser. Denizlerin üzerinde karadakinden çok daha kuvvetli ve düzenli eserek gökyüzünün çoğu zaman açık olmasını sağlar. Bu nedenle alize rüzgârlarına açık olan adalar, en gözde turizm merkezleridir.
Sürekli olmaları ve yönlerinin belirli olması nedeniyle alizeler, tarih boyunca yelkenli gemiler için elverişli bir ortam oluşturmuştur. Yelkenli gemiler devrinde, Amerika ve Avrupa arasındaki ticareti sağladığı için alizelere ticaret rüzgârları denmiş. Doldrums da işte bu ticaret rüzgarlarının arasında kalan ekvatoral bölgeye verilen isim. Bu bölge hem sıcak, hem rutubetli, hem de sakin ve rüzgarsız hatta öyle rüzgarsız ki, kayda deger bir yol katedemeden günlerce ekvator sıcağında kavrulabilirsiniz. Kelimelerin etimolojisine baktığınızda da dolt “ahmak”, tantrum da “öfke nöbeti” anlamına geliyor. Denizcilerin hislerini yansıttığından şüphem yok. Her ne kadar bu bölge hareketsiz, rüzgarsız bölge dediysek de fırtına şeklinde “squall” denilen ani boralar da sıkça yaşanmaktadır. Bu durumlara bir de deniz akıntılarını eklerseniz durum karmakarışık olur. Bu bölgeyi geçmiş biri olarak bu karmaşayı bizzat yaşadım, şimdi yarışın hikayesinden de sizler bunu gözlerinizde belki canlandırabilirsiniz.
Clipper Dünya Turu yarışçıları 18 Ocak’ta 14 serilik yarışlarının 7.si olan THE DA NANG NEW DISCOVERY OF ASIA RACE Yarışını başlatmak üzere Airlie Beach’den ayrıldılar. En uzun yarışlardan biri olan 4310 deniz mili olan bu yarış Airlie Beach’ın 100 deniz mili ötesinde Le Mans’tan 19 Ocakta oglen saatlerinde start aldı. Bu yarış hakkında şimdiye kadarki yarışların galibi olan LMAX Exchange takımı kaptanı Olivier Cardin şöyle yorum yaptı, “Bu yarışın en önemli zorluklarından biri Doldurum pasajından hızlı geçebilmek ve tekrar ticaret rüzgarlarına ulaşabilmek.” Kaptanın ekvatoral bölgenin durgun havasına takılma korkusunu anlamak mümkün. Clipper Filosu Avustralya kıtasının batısında Queensland kıyılarından, kuzeyin vahşi Northern Territories denizine geçerken kuzeyden gelen rüzgarların tokadını yiyecek, daha sonra Ekvator’a yaklaşarak hafif rüzgarlara gececekler ve 2. defa filo Ekvatoru geçmiş olacak. Bu seyir filodaki takımların denizcilik yeteneklerini sınayacak, yarışı en kısa zamanda bitirebilmek için Papau Yeni Gine’ den Pasifik Okyanusuna nasil gireceklerini, etrafından hangi yolu takip edeceklerini takımlar saptayacak. Vietnam’a vardıktan sonra filo kuzeydoğu muson rüzgarlarının avantajını kullanacak, balonlar şişecek ve Da Nang’a varıldığında ise kutlamalar ve festivaller olacak. Plan böyle… Şimdi bakalim plan nasıl yürüdü…
Yarışın Birinci gününde yarışçılar Lihou Reef’i için denizcilik taktiklerini oluşturmaya başlayınca birbirlerinden koptular, kimi deniz tarafını seçti, kimi ise iki mercan kayalığı arasından geçmeyi planladı. Start alırken filo balonları açtı, ancak rüzgar azalınca tekrar balonlar toplandı. İlk liderlik Qingdao takımındaydı, onu 3.75 deniz mili arayla IchorCoal takip etti, 8.5 mil sonra da Unicef takımı üçüncü sırada yer aldı. Bu üç takım da seyirin batı tarafında yer alıyordu. Daha ilk günden bütün takımlar tropik bora yada fırtına deneyimlerine başladılar.
DOLDRUMLARA YAKLAŞIRKEN
İkinci gün tropik koşullar kendini iyice göstermeye başladı. Tropik boralar, çalkantılı bir deniz, … ani bastıran rüzgar. Takımlar Solomon denize girerken tekrar durumlarını gözden geçirmek durumunda kaldılar, dosdogru Solomon Denizinin ortasına dogru mu gidecekler yoksa biraz daha sola kayarak mı devam edecekler, hava raporlarını degerlendirerek nerede rüzgar olabilir, nerede rüzgarsız bölge var, bunu kestirmeye çalışacaklar.
Qingdao ikinci günde hala liderligi koruyor ancak hemen arkasında bu sefer Garmin takımı var, sonra da DerryLondonDerry takımı. Hava ısındıkça 12 tekneden 8 inin arasındaki rekabet de kızışmakta.
22 Ocakta GREAT Britain liderligi kapıyor, her zamanki gibi rakibi Garmin onu takip ediyor, Gittikçe azalan rüzgarda bütün takımlar hafif balonlarıyla seyrediyorlar ancak denizin sürprizleri onları rahat bırakmıyor ve tropik boralar yüzünden habire balonları toparlayıp yelken değiştirmek zorunda kalıyorlar. Batı yolunu tercih eden Derry London Derry Doire liderligi ele geçiriyor, hemen arkasında GREAT Britain ve Garmin olmak üzere ilerliyorlar.
Filo Solomon Adalarını geçerken ilerleme son derece yavaşlıyor, hızlar azalıyor, daha önünde 3270 deniz mili olan filo ağır çekimde. Önlerinde Scoring Gate, sonra 2. Ekvator geçişi ve Ticaret Rüzgarlarıyla tekrar sıralanma var.
5. gün güneyden kuzeye değişen rüzgar güzel bir esinti getiriyor ve filonun tekrar harekete geçmesini saglıyor. Filo şimdi Inter Tropical Convergence Zone diye de adlandırılan Doldrumlara giriyor ve böylelikle Kuzeydoğu Ticaret Rüzgarlarına bir adım daha yaklaşıyor.
SCORING GATE PUANLARI BU SEFER SÜRPRİZ DEĞİL
6. günde LMAX Exchange, DerryLondonDerry Doire ve Qingdao filoya liderlik ediyorlar ve Scoring Gate puanlarını kazanmayı düşünerek Garmin’le birlikte uzun olan yolu tercih ediyorlar. Isınan hava sonunda yağmura çeviriyor ve bütün gece yagan yagmur, çakan şimşekler, yıldırımlar ve 0 dan 25 knota kadar değişebilen rüzgar bütün filoya zor ve ıslak bir gün yaşatıyor.
7. gün Great Britain, DerryLondonDerry Doire, Qingdao ve LMAX Exchange, dört tekne şimdi Scoring Gate puanını alabilmek için mücadele ediyorlar. Sonunda GREAT Britain 3 puan, DerryLondonDerry Doire 2 puan ve üçüncü olan Qingdao ise 1 puanı kazanıyor.
DOLDRUMLAR VE İKİNCİ EKVATOR GEÇİŞİ
Papau Yeni Gine’yi geçtikten günler sonra nihayet filo Vietnam’a varmayı kolaylaştıracak olan Kuzeydoğu Ticaret rüzgarlarını yavaş yavaş almaya başlıyor. 8. Günde filoya liderlik eden DerryLondonDerry Doire 2. Ekvator geçişini yapar yapmaz yönünü biraz daha batıya doğru çevirerek ilerlemeye başlıyor. DerryLondonDerry Doire takımının Kaptanı Daniel Smith, “son gün yelken yapma oldukça hileli bir hal aldı. Düzenli olarak tropik boraların olması bizim her an yelken değiştirmemiz anlamına geliyordu. Rüzgar sıfırken birden 30 knota çıkabiliyordu, biz de hemen yelkenleri camadan ediyorduk. Bu arada bir de çok ağır yağmur sağanak halinde yağıyordu. Bu şartlara ragmen takımımızdaki farklı saatlerde çalışan mürettebat grup liderleriyle çok iyi görevlerini yaptılar. Ne zaman ne yapıyorlar diye kafamı uzatsam, hep işler yolundaydı. “ diye o günkü durumu anlattı. 9. Günde 10 tekne dünya turundaki 2. Ekvator geçişlerini tamamladılar.
FİLO TROPİK BÖLGEDE 50 KNOTLUK FIRTINAYA YAKALANDI
10.günde artık ön cephede alçak basınç oluşmaya başladıkça rüzgarlar da 50 knotlara ulaşan serpintilerle esmeye başladı. Bu tropik şartlarda boralarla sık sık karşılaşıldığından denizcilerin hepsinin seyir şartlarına ayak uydurması bir yana bir de devamlı olarak teknelerinde oluşan arızaları gidermek için tamirat yapmaları gerekiyordu. Qingdao kaptanı Bob Beggs, “ Direğimizde bir hasar oldu, ben de bu durumda arkadaşlarla uzun zaman bizi idare edebilecek bir tamirata giriştim. Şimdi tamiratı bitirdik, ne kadar başarılı olduğumuzu anlamak için bir tatbikat yapacağız, ben de bunun için direğin tepesinden aşağı indim. Bu şekilde teknede hayatımız devam ediyor, herkes nöbetlerinde. Hava serinlemeye başladı, ısı düşüyor ama mürettebatın morali tersine yüksek. Dün gece bize epey heyecanlı anlar yaşatan 50 knota ulaşan birkaç tane tropikal firtina atlattık, Yankee 1 yelkenimizi kullandık. Daha önce birkaç defa bir ümit belki iyi bir rüzgar açısı yakalarız diye balon kullanmaya kalkıştık, ama bu birkaç dakika ancak sürdü. Balonlar torbalarında duruyor, hemen hemen hiç kullanamadık.” diyerek teknelerindeki durumu anlattı.
Yarışın yarısına ulaşılan bu bölgede DerryLondonDerry Doire, GREAT Britain ile arasında 3.8 deniz mili ve Qingdao ile 43 deniz mili bırakarak liderlige devam etti.
TİCARET RÜZGARLARI SAYESİNDE HIZLI YARIŞ BAŞLADI
11.günde esen Ticaret Rüzgarları sayesinde filonun tamamı neredeyse ortalama 12 saat içinde 120 deniz mili yol aldı. LMAX Exchange ve Garmin üçüncü ve dördüncü sırada seyrederken kuvvetli esen Kuzeydoğu Ticaret Rüzgarlarının eşliginde diğerlerinden çok daha fazla, 148 deniz mili yol katettiler.
12. günde 24 saat içinde filo 305 deniz mili yaptı ama tropic firtınalar son bulmadı, rüzgar hızının 50 knota kadar ulaştığı rapor edilen serpinti ve fırtınalarda yarışçılar çok dikkatli olmak ve yelkenlerini birçok defa değiştirmek yada yelken küçültmek zorunda kaldılar. DerryLondonDerry Doire liderlige halen devam etmekte ve orta ağırlıktaki balonu yırtılan Garmin onu takip etmekteydi, filo yönünü onlarla birlikte biraz Filipinlerin doğusuna doğru yönlendirdi.
13. gün Ticaret Rüzgarları eşliginde yarış hız kazandı, 10-12 knotluk düzgün rüzgarda ağır balonlar açıldı, güzel bir seyir başladı. Liderlik DerryLondonDerry Doire de devam etti, GREAT Britain ikinci pozisyonunu korudu ve Qingdao ise Garmin’i geçerek üçüncü pozisyonu aldı. Yarış komitesinin 9 gün olarak tahmin ettigi Doldrum bölgesinden geçiş 4 günde tamamlanınca Yarış Komitesi varış tarihini değiştirmek zorunda kaldı. Geçen yılki zamanlara göre ayarlama yapan komites 17 – 21 Şubat tarihlerinde filonun DaNang’a gelmesini bekliyordu fakat bu durumda tarihler değişti, varışın Vietnam’ın Tet Yeni Yıl kutlamalarına denk gelmesi mürettebatın gümrükten geçmesi konusunda zorluklar yaratabilirdi.
2 Şubat’ta Solomon Denizi Doldrumlarını geçtikten beri ilk defa filo kuru ve düzgün bir yelken seyri yaşadı, filo Tayvan’ın güney doğu sahillerinden uzaklaşarak kuzeybatıya doğru yol aldı. DerryLondonDerry Doire lider olarak GREAT Britain’i ikinci sırada ve arasında 35 deniz mili bırakarak ilerlemeye devam etti. Qingdao, Garmin ve LMAX Exchange arasında üçüncülük mücadelesi hızlandı, ama şimdilik Çin’in sponsorluk yaptığı Qingdao 6 denizmili Garmin’e avantajlı.
ÖNCÜ YARIŞMACILAR İÇİN OCEAN SPRINT BAŞLIYOR
16. günde Filonun yarısı Ocean Spring yolu için Amianan adasının etrafından dolaşarak güneybatıya kavança attı. Bütün balonlar toplandı, beyaz yelkenleriyle filo günaya doğru süzülmeye başladı. DerryLondonDerry Doire hala GREAT Britain’in 35 deniz mili önünde liderliği sürdürüyor. Onları 25 deniz mili gerisinden ikincilik için Qingdao ve Garmin mücadele ederek ilerliyorlar.
17. günde filo güneye doğru ilerlerken rüzgar yavaş yavaş azaldı ve gece yok denecek seviyeye geldi. Sabaha karşı tekrar rüzgar toplamaya başladı ve yön değiştirerek doğu kuzeydoğudan çok kuvvetli esmeye başladı. Buna bir de ek olarak gemilerin seyir yolu da önlerine çıktı.
18. günde artık rüzgar iyice kuvvetlenince Rolex Sydney Hobart Yacht Race yarışını aratmayacak düzeyde 50 knotluk serpintilerle esmeye başladı ve tekneler büyük hız yapma zamanı geldi. Yedinci sırada seyreden ve altıncı sıradaki DaNang Vietnam teknesiyle yakın mesafeden yarışan IchorCoal’ın kaptanı Darren Ladd, o günkü kuvvetli Muson rüzgarlarındaki seyirlerini şöyle anlattı, “Beyaz yelkenler açık seyrederken artan rüzgarla dümendeki Andy Murden 29.95 knotluk hız yaptığını kaydetti, bu esnada anemometre de 50 knotu gösteriyordu. Hemen camadan yapmak ve yelken değiştirerek Yankee 4 yelkenini toka etmemiz gerekti, Sydney-Hobart yarışından beri böyle bir durumla hiç karşılaşmamıştık.” Takımlar kuvvetli rüzgarda kuzeydoguya dönerek Vietnam kıyılarından uzaklaştılar ve sonra tekrar batıya yönelerek Da Nang’a ilerlediler.
OCEAN SPRINT ZAFERİ
Da Nang New Discovery of Asia Race Yarışında 21. Gün heyecanın en doruğa çıktığı günlerden biriydi. Clipper Yarış filosundan bazı takımlar zahiri şamandıra yakınında seyir yolunun en güneyinde 32 knotu geçen rekor kırdılar. Çalkantılı deniz tabii ki bazı zorluklar getirmekle birlikte bu filonun öncülerinin ilerlemesini engellemedi. Öncü grup kuzeye doğru yönelerek Japonya’nın güneyine doğru ilerledi ve aralarındaki sıralamada bir değişiklik olmadı, mücadele yakın mesafelerde devam etti. 2015-2016 Clipper Yarışının en büyük hızını Qingdao takımından dünya turunu tamamlayacak olan Vitaly Kmelnitsky dümende 32.61 knota ulaşarak gerçekleştirdi.
Ocean Sprint’i Da Nang New Discovery of Asia Race Yarışının lideri Derry LondonDerry Doire 14 saat 18 dakikada ilk bitiren oldu. Geriye kalan 11 tekne için bu sonuç gerçekleştirilmesi imkansız bir zaman dilimi olduğundan Kaptan Daniel Smith ve müretteatı 2 bonus puanı kazandı.
MASMAVİ GÖKYÜZÜ VE HARİKA BİR RÜZGAR
23. günde artık tarih Şubatın 11 ini gösteriyordu ve Da Nang’a varmaya 6 gün gibi az bir zaman kalmıştı. Kuzeye yönelen tekneler daha kolay şartlarda rüzgarüstü seyirden büyük keyif alarak ilerliyorlardı. Lider Derry London Derry Doire takımını 120 deniz mili geriden takip eden Garmin ve ücüncü olan GREAT Britain doğuya yönelerek Da Nang’a ilerliyorlardı. Kaptan Ash Skett Garmin teknesinde herkesin bu seyirden çok keyif aldığını, havanın insanı eritmeyecek iyi bir sıcaklıkta olduğunu, masmavi gökyüzünün altında güzel bir esintiyle ilerlediklerini raporunda anlatıyordu.
24. günde rahat seyir şartları devam etti, Visit Seattle ve Mission Performance epey geride kalmışlardı, diğer tekneler kuzeye doğru yönlerini değiştirdiklerinde onlar, hala güneye doğru yol alıyorlardı.
25. gün öncü tekneler Spratly Adalarının kuzeyinde hafif rüzgarlara yakalandılar. Lider Derry-London-Derry Doire kuzeye yönelmeden Zahiri Şamandıra 5’e varabilmek için güney doğuya tramola atmak durumunda kaldı ve bu da GREAT Britain ile arasındaki mesafenin 52 deniz miline inmesine neden oldu.
POZİSYON MÜCADELESİ HIZLANIYOR
13 Şubat günü Clipper Yarış komitesi başkanı Justin Taylor bütün kaptanlara açıklama yaparak finiş hattının düzenlendigini ve zaman sınırının 14 Şubat 21.00 UTC olduğunu bildirdi. Bu zaman içinde finiş yapamayan teknelerin finiş hattından uzaklıkları ölçülerek final pozisyonları belirlenecekti.
Derry- London Derry-Doire finiş hattından sadece 93 deniz mili uzaklıktaydı ama hafif rüzgar nedeniyle sadece 2 knot hız yapabiliyordu. Yine de ikinci sıraya gelen Garmin’le arasındaki mesafeyi 75 deniz miline çıkarmayı başarmıştı.
Avustralya’dan başlayıp Asya’nın Da Nang şehrinde son bulacak olan yarışın 27.gününde Derry-London-Derry-Doire galibiyeti aldı. Finiş hattına geldiginde inanılmaz bir kalabalık yarışcıları karşılamak için toplanmıştı.
Derry-London-Derry-Doire hem yarışı kazandı hem de Ocean Sprint Puanını aldı ve buna ek olarak da Scoring Gate’de ikinci olduğundan buradan da 2 puan alarak toplamda 16 puan kazandı. Bütün yarış sonuçlarına göre de üçüncü pozisyonda bulunuyor.
Yarışı ikincilikle Garmin bitirdi ve şimdiye kadar ki yarışların içinde en iyi finişini yapmış oldu.
GREAT Britain ise üçüncülükle yarışı bitirdi.
YARIŞ SONUÇLARI
1 Derry~Londonderry~Doire 925.99NM finished
2 Garmin 926NM -0.01NM finished
3 GREAT Britain 926.02NM -0.03NM finished
4 LMAX Exchange 926.03NM -0.04NM finished
5 Qingdao 926.05NM -0.06NM finished
6 Da Nang – Viet Nam 925.98NM –0.01NM finished
7 ClipperTelemed+ 926.06NM -0.07NM finished
8 IchorCoal 926.07NM -0.08NM finished
9 PSP Logistics 926.09NM -0.1NM finished
10 Unicef 26.13NM -0.14NM finished
11 Mission Performance 926.12NM -0.13NM finished
12 Visit Seattle 926.1NM -0.11NM finished
Yarışların finalinde bu güzel belde de Han Nehri limanında çok renkli bir karşılama töreniyle denizciler karşılandı, bu karşılama töreninde davulcular, rengarenk filamalarla yerli göstericiler, danslar yerel danslar yer aldı. 22-23 Şubat tarihlerinde de halk ve istekliler yarış tekneleriyle gezi turu yaptılar.
Bundan sonraki yarış 27 Şubatta başlayacak, 27 Şubata kadar 220 den fazla enternasyonal mürettebat aileleriyle buluşarak dinlenecekler.
