La Repubblica
14 Nisan 2020
Türkiye’de koronavirüse sebebiyle büyük af: muhalifler hariç 90 bin mahkum dışarı
Türkiye’de mahkumların üçte biri serbest bırakıldı. Fakat politik suçlular, özellikle de 2016’daki Erdoğan’a karşı başarısız darbe girişiminin ardından terörle bağlantılı oldukları gerekçesiyle tutuklananlar mahkumiyetlerine devam edecek.
Dünya üzerinde virüsten etkilenen her ülke elinden geldiğince ve istediği doğrultuda önlemler almaya çalışıyor. Mart ayında Sağlık Bakanı’nın açıkladığı gibi virüse karşı bağışıklıktan henüz çok uzakta olan Türkiye ise virüsün de yavaş yavaş yayılmaya başladığı hapishanelerindeki hücreleri boşaltmayı uygun bir önlem olarak gördü. Yakın bir zamanda 90 bin mahkum serbest bırakılacak. Bu büyük bir sayı.
Dinden esinlenen muhazafakar partinin elinde olan Ankara’daki parlamento, Cumhurbaşkanı’nın istediği affı dün gece kabul etti. Bununla birlikte, Adalet ve Kalkınma partisi tarafından, milliyetçi müttefikleri bozkurtlar ile anlaşmalı olarak, 291 lehte ve sadece 51 aleyhte oy ile onaylanan af, birçok küçük suçtan suçlu olanlar için ceza indirimleri öngörüyor. Ancak terör suçları, uyuşturucuyla bağlantılı suçlar, kadın ve çocuklara yönelik şiddet, cinsel istismar ve birinci derece cinayetlerden hüküm giymiş kişiler aftan yararlanamayacak.
Sonuç, birkaç tanınmış karakter dahil, Recep Tayyip Erdoğan karşıtlarının hücrelerinde kalması oldu. Üç bilinen isim ise hepsinin üzerinde. Zengin ve cömert birisi olarak görülen, kültürlü, Nobel ödüllü yazar Orhan Pamuk’un da arkadaşı olan hayırsever Osman Kavala hükümet tarafından, daha sonra kanlı bir şekilde bastırılan 2013 yılındaki Gezi Parkı olaylarını finanse etmekle suçlanmıştı. Kavala, 15 Temmuz 2016’daki başarısız darbe girişiminin ertesi günü hapse atıldı. Erdoğan’ın birkaç kez belirttiği gibi, Kavala’nın Macar asıllı Yahudi milyarder George Soros ile yakın olduğuna inanılıyor.
Aftan hariç tutulanlar arasında yazar Ahmet Altan da var. Bir kısmı İtalya’da da yayınlanan birçok romanın yazarı olan Altan, ayrıca güçlü askeri sınıfa ve iktidar partisine çok da narin davranmayan gazetelerde editörlük yaptı. Altan geçtiğimiz sene Yüksek Mahkeme tarafından serbest bırakılmış fakat sekiz günü sonra yeni bir kararla tekrar hapishaneye dönmek zorunda kalmıştı.
Son olarak, Kürt yanlısı partinin lideri Selahattin Demirtaş da aftan yararlanamadı. Kalp hastası da olan Demirtaş, ondan korkan Sultan’ın en yetenekli politik rakibi ve muhtemelen de bu nedenle yıllardır içeride. O da, diğerlerinden daha fazla, terörle bağlantılı olmakla suçlanıyor.
İlk büyük mahkum dalgası, yaklaşık 45 bin kişi, mayıs sonuna kadar serbest bırakılacak. Sonraki 3 ay içinde de kalan yarısının serbest bırakılması planlanıyor. Bugün Türk cezaevlerinde on yedi Covid-19 pozitif mahkum var ve bunlardan 3’ü hayatını kaybetti. Türkiye’de toplam 61.000 koronavirüs vakası ve 1.296 can kaybı kayıtlı.
Alınan af önlemi aleyhine sesler çıkmaya da başladı. İnsan Hakları İzleme Örgütü ve Uluslararası Af Örgütü’nün aralarında bulunduğu birçok uluslararası sivil toplum kuruluşu olanları yakından takip ediyor. Öte yandan parlamentodaki muhalefet ise daha yumuşak idi. Affa karşı yalnızca 51 oy çıktı ve Cumhuriyet Halk Partisi’nden 139 milletvekili oy kullanmadı. Aslında, 19 milletvekili salonda olmasına rağmen oy kullanmadı ve aralarından biri de affın kabulü yönünde oy kullandı.
Askeri sınıfla her zaman yakın olan ve Suriye’deki operasyonlarda Erdoğan’ı destekleyen Cumhuriyetçi muhalefet, Erdoğan muhaliflerinin affın dışında kalması sebebiyle konuyu Anayasa Mahkemesi’ne taşıyacak.
Son günlerde Türkiye, salgının da ilerlemesiyle beraber siyasi bir fırtınada. Geçtiğimiz günlerde Erdoğan’ın sadık İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, alınan sokağa çıkma yasağı kararı üzerindeki tartışmaların hedefi haline gelmesinin ardından istifa etti. Tartışmalı sokağa çıkma yasağı milyonlarca insan tarafından sürpriz şekilde öğrenilmiş ve yasağın başlamasına iki saat kala insanlar marketlere akın etmişti. Böylece o gece bulaş riski bir anda on katına çıkmıştı. Soylu, kararla ilgili sorumluluğu alarak istifa etti fakat Erdoğan bakanın istifasını kabul etmedi.
https://www.repubblica.it/esteri/2020/04/14/news/turchia_maxi_amnistia_per_il_coronavirus_fuori_90_mila_detenuti_ma_non_quelli_politici-254006346/?ref=search
